Spis treści
Co to jest najlepiej przyswajalny jod?
Najlepiej przyswajalny jod to forma, którą organizm łatwo wykorzystuje. Wśród dostępnych źródeł, wodorosty, znane jako kelp, wyróżniają się jako jedne z najbogatszych.
Mimo że zawierają one dużą ilość organicznego jodu, ich biodostępność wynosi zaledwie 66,6%. Z kolei jod nieorganiczny, pochodzący z solanek geologicznych, charakteryzuje się znacznie wyższą przyswajalnością, wynoszącą 96,4%.
Dlatego tak ważne jest, aby dbać o odpowiednią podaż jodu w diecie. Suplementacja tego minerału przyczynia się do lepszego funkcjonowania tarczycy i ogólnej poprawy stanu zdrowia.
Warto również pamiętać, że dla uzyskania najlepszego wchłaniania jodu należy wybierać właściwe źródła. Algi morskie, będące bogatym źródłem tego mikroelementu, powinny na stałe zagościć w naszej diecie.
Dla osób pragnących optymalizować spożycie jodu, korzystne może być włączenie do posiłków:
- produktów pochodzenia morskiego,
- skutecznych suplementów mineralnych.
Dlaczego jod jest niezbędny dla organizmu?
Jod odgrywa kluczową rolę w produkcji hormonów tarczycy, takich jak:
- tyroksyna (T4),
- trójjodotyronina (T3).
Te hormony mają wpływ na wiele istotnych funkcji w naszym ciele, w tym na metabolizm oraz rozwój komórek. Szczególnie znaczenie jodu wzrasta w okresie ciąży, gdyż jest on niezbędny do prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka. Brak odpowiedniej ilości jodu w diecie może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym niedoczynności tarczycy oraz zaburzeń neurologicznych.
Dorośli powinni dążyć do spożycia około 150 µg jodu każdego dnia. Aby osiągnąć ten cel, warto wprowadzić do codziennego jadłospisu źródła bogate w ten minerał, takie jak:
- ryby,
- owoce morza,
- wodorosty.
Należy jednak pamiętać, że zarówno niedobór, jak i nadmiar jodu mogą być szkodliwe dla zdrowia. Dlatego tak istotne jest, aby precyzyjnie dostosować jego ilość, co przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania tarczycy oraz całego organizmu.
Jakie są właściwości i działanie jodu w organizmie?
Jod pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu. Jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, takich jak:
- tyroksyna (T4),
- trójjodotyronina (T3).
Hormony te kontrolują procesy metabolizmu energetycznego oraz wpływają na wzrost i rozwój. Jod ma pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i funkcje poznawcze, a jego odpowiedni poziom może zapobiegać problemom neurologicznym. Szczególnie ważny jest on w czasie ciąży, gdy ma wpływ na prawidłowy rozwój układu nerwowego u dziecka. Oprócz tego, jod działa ochronnie na tarczycę, zmniejszając ryzyko wystąpienia różnych schorzeń, w tym niedoczynności.
Poziom jodu, który jest zbyt niski, może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Osoby, które cierpią na niedobór tego mikroelementu, mogą zauważyć opóźnienia w rozwoju zarówno fizycznym, jak i umysłowym. Dodatkowo, zwiększa się u nich ryzyko wystąpienia chorób tarczycy. Dlatego tak ważne jest zapewnienie odpowiedniej dawki jodu w diecie.
Spożycie ryb, owoców morza oraz wodorostów znacznie przyczynia się do utrzymania zdrowia i pomaga uniknąć niedoborów.
Jak wpływa jod na metabolizm?
Jod odgrywa niezwykle ważną rolę w metabolizmie, wpływając na szybkość, z jaką zachodzą procesy przemiany materii. Działa to poprzez hormony tarczycy, takie jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3), które są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Gdy w organizmie brakuje jodu, spowalnia się tempo przemian, co może prowadzić do:
- zwiększonego ryzyka otyłości,
- zaburzeń metabolicznych, takich jak insulinooporność.
Z drugiej strony, nadmierna ilość jodu również może być niebezpieczna, prowadząc do nadczynności tarczycy, charakteryzującej się przyspieszonym metabolizmem.
Zaleca się, aby dzienne spożycie jodu wynosiło około 150 µg, co sprzyja stabilizacji funkcji metabolicznych i poprawia samopoczucie. Dlatego ważne jest, aby dbając o zdrowie, zadbać o odpowiednią ilość tego pierwiastka w naszej diecie.
Doskonałymi źródłami jodu są:
- ryby,
- owoce morza,
- wodorosty.
Ich włączenie do jedzenia może przynieść wiele korzyści zdrowotnych.
Dlaczego dieta bogata w jod jest istotna dla zdrowia?
Jod odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu naszego organizmu, zwłaszcza tarczycy. Wspiera on wytwarzanie istotnych hormonów, takich jak:
- tyroksyna (T4),
- trójjodotyronina (T3).
Te hormony regulują przebieg metabolizmu oraz rozwój komórek. Spożycie odpowiednich ilości jodu jest szczególnie istotne dla kobiet w ciąży, gdyż ma on ogromny wpływ na kształtowanie się układu nerwowego płodu. Brak tego pierwiastka może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym:
- opóźnienia w rozwoju,
- zwiększonego ryzyka schorzeń tarczycy,
- niedoczynności.
Dla dorosłych zaleca się dzienne spożycie około 150 µg jodu. Można to łatwo osiągnąć, wprowadzając do diety:
- ryby,
- owoce morza,
- różnego rodzaju wodorosty.
Warto również pamiętać, że jod korzystnie wpływa na zdrowie psychiczne oraz funkcje poznawcze. Odpowiednia ilość tego pierwiastka może być kluczowa w zapobieganiu problemom neurologicznym, szczególnie u kobiet w ciąży. Utrzymywanie równowagi jodu w diecie jest niezwykle ważne, aby unikać zarówno jego niedoboru, jak i nadmiaru, które mogą poważnie zagrażać naszemu zdrowiu.
Jakie są objawy niedoboru jodu?
Niedobór jodu wywołuje szereg objawów, które mogą znacząco rzutować na nasze codzienne funkcjonowanie. Najbardziej zauważalnym z nich jest powiększenie tarczycy, popularnie nazywane wolem.
Osoby, które zmagają się z tym brakiem, często skarżą się na:
- chroniczne zmęczenie,
- nieustanny brak energii,
- nadmierną suchą skórę,
- wypadanie włosów,
- łamliwe paznokcie.
Problemy z koncentracją oraz odczuwana chłodność to kolejne symptomy, które mogą wskazywać na niski poziom jodu.
U kobiet może to prowadzić do zaburzeń cyklu menstruacyjnego, natomiast w ciąży brak jodu stanowi zagrożenie dla rozwoju płodu, co może skutkować:
- poważnymi wadami rozwojowymi,
- nawet poronieniem.
Dlatego niezwykle istotne jest, by dbać o odpowiednią podaż jodu w codziennej diecie, gdyż ma to kluczowe znaczenie dla zdrowia tarczycy oraz ogólnego samopoczucia. Regularne monitorowanie poziomu jodu w organizmie to także dobry krok w stronę lepszego zdrowia.
Które grupy ludzi są najbardziej narażone na niedobór jodu?
Na niedobór jodu szczególnie narażone są:
- kobiety w ciąży,
- matki karmiące,
- małe dzieci,
- weganie i wegetarianie.
Ci ostatni często ograniczają w swojej diecie ilość produktów pochodzenia zwierzęcego, co skutkuje mniejszym spożyciem jodu. Również mieszkańcy obszarów z niską zawartością tego pierwiastka, takich jak tereny górskie czy regiony oddalone od morza, mogą doświadczać trudności. Dodatkowo osoby cierpiące na choroby tarczycy, w tym niedoczynność, są bardziej podatne na te niedobory. Brak jodu w diecie może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Dlatego tak istotne jest, aby wymienione grupy regularnie kontrolowały swoje spożycie jodu i dbały o wzbogacenie diety w odpowiednie źródła tego ważnego mikroelementu.
Jak sprawdzić, czy mamy niedobór jodu?
Aby skutecznie zdiagnozować niedobór jodu, można wykorzystać różne metody. Najpopularniejszym badaniem jest analiza stężenia jodu w moczu, znana jako joduria, która pozwala ocenić, ile jodu organizm wydala. Wyniki poniżej 100 µg/l mogą wskazywać na niedobór tego pierwiastka.
Inną istotną techniką jest badanie poziomu hormonów tarczycy, takich jak TSH oraz T4 i T3, które przeprowadza się z krwi. Wysoki poziom TSH może sygnalizować niedoczynność tarczycy, a niedobór jodu często jest jej przyczyną. Lekarz może także zalecić wykonanie USG tarczycy, aby ocenić jej strukturę i rozmiar. Gdy brakuje jodu, tarczyca często ulega powiększeniu, co określa się mianem wola.
Nie można też zapominać o objawach klinicznych, takich jak:
- chroniczne zmęczenie,
- trudności w koncentracji,
- nadmierna suchość skóry,
- wypadanie włosów.
Te sygnały mogą być oznakami niskiego poziomu jodu w organizmie. Regularne monitorowanie tych parametrów jest kluczowe dla utrzymania zdrowia tarczycy oraz właściwego poziomu jodu.
Jakie źródła jodu są najlepsze?
Najlepszymi źródłami jodu są te, które dostarczają go w odpowiednich ilościach i mają dobrą przyswajalność. Wśród nich wyróżniają się:
- wodorosty, znane jako kelp, które stanowią znakomite źródło organicznego jodu,
- ryby morskie, takie jak dorsz czy łosoś, bogate w ten cenny pierwiastek,
- owoce morza jako smaczna alternatywa, aby wzbogacić dietę o jod,
- sól jodowana, która jest łatwo dostępna w większości sklepów,
- jaja oraz niektóre produkty mleczne, na przykład jogurt, które również dostarczają jodu.
Dla tych, którzy mają trudności z dostarczeniem odpowiedniej ilości tego mikroelementu z pożywieniem, warto rozważyć suplementy, takie jak jodek potasu lub organiczny jod pochodzący z alg morskich. Aby jak najlepiej wykorzystać jod z diety, istotne jest zwracanie uwagi na biodostępność źródeł. Produkty bogate w jod wspierają nie tylko zdrowie tarczycy, ale również ogólną kondycję organizmu. Odpowiednia podaż jodu w codziennym menu to kluczowy element dbałości o zdrowie.
Jakie są naturalne źródła jodu w diecie?
Naturalne źródła jodu w naszej diecie są zróżnicowane i odgrywają ważną rolę w utrzymaniu zdrowia. Wśród najcenniejszych z nich znajdziemy:
- ryby morskie, takie jak dorsz, łosoś czy tuńczyk, które dostarczają nie tylko jodu, ale również białka oraz korzystnych kwasów tłuszczowych omega-3,
- owoce morza, w tym krewetki i ostrygi, które wyróżniają się wysoką zawartością tego pierwiastka,
- algi morskie, takie jak kelp, wakame i nori, stanowiące jedne z najbogatszych naturalnych źródeł jodu,
- jaja oraz produkty mleczne, jak jogurt, które także są istotnym źródłem tego mikroelementu,
- sól jodowana, najczęściej stosowana w celu wzbogacenia diety o jod.
Dodatkowo warto mieć na uwadze, iż niektóre warzywa uprawiane na glebach bogatych w jod mogą go również zawierać. Monitorowanie źródeł jodu w codziennym jadłospisie to kluczowy aspekt dbałości o zdrowie. Odpowiednia podaż jodu wspiera prawidłowe działanie tarczycy oraz może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka różnych schorzeń. W kontekście rosnącej świadomości dotyczącej zdrowego odżywiania, warto zwracać na to uwagę.
Jakie algi morskie są najlepszym źródłem jodu?
Algi morskie stanowią jedno z najbogatszych źródeł jodu. Wśród nich znajdziemy wiele odmian, które dostarczają znaczne ilości tego cennego pierwiastka.
- Kelp, znany także jako tangle, wyróżnia się szczególnie wysoką zawartością jodu, dlatego często wprowadza się go do suplementów diety.
- Regularne spożywanie kelpu może zaspokoić codzienne zapotrzebowanie na ten mikroelement.
- Warto również zwrócić uwagę na wakame – algi, które często pojawiają się w azjatyckich zupach i sałatkach.
- Mimo że zawierają mniej jodu w porównaniu do kelpu, są cennym źródłem tego składnika odżywczego.
- Nori, popularne w sushi, również dostarcza jodu, choć w minimalnie mniejszych ilościach niż kelp oraz wakame.
Należy jednak pamiętać o umiarze w spożyciu alg morskich, ponieważ nadmiar jodu może prowadzić do kłopotów zdrowotnych, takich jak nadczynność tarczycy. Osobom dorosłym rekomenduje się przyjmowanie około 150 µg jodu dziennie. Osiągnięcie tego poziomu jest możliwe, wprowadzając do diety różnorodne algi oraz inne produkty bogate w jod, takie jak ryby i owoce morza.
Jakie jest średnie zapotrzebowanie na jod dla dorosłych?
Dorosłe osoby powinny dostarczać organizmowi średnio 150 µg jodu dziennie. To wystarczająca ilość, aby zapewnić prawidłowe działanie organizmu, zwłaszcza w kontekście produkcji hormonów tarczycy. W przypadku kobiet w ciąży, zapotrzebowanie wzrasta do 220 µg dziennie, a matki karmiące powinny przyjmować nawet 290 µg. Dzieci z kolei potrzebują różnych ilości jodu, co wynika z ich wieku i wagi.
Jod ma ogromne znaczenie dla metabolizmu oraz rozwoju komórek. Aby zaspokoić te potrzeby, warto zadbać o zrównoważoną dietę, która bogata jest w:
- ryby,
- owoce morza,
- algi.
Spożywanie tych produktów może skutecznie przeciwdziałać niedoborom tego mikroelementu, które mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Regularne śledzenie ilości spożywanego jodu oraz dostosowywanie go do indywidualnych potrzeb to klucz do zachowania dobrego stanu zdrowia. Ważne jest także, aby skupić się na różnych źródłach jodu w diecie, by zapewnić sobie właściwą jego podaż.
Jakie preparaty zawierające jod wybrać?
Wybierając preparaty z jodem, warto wziąć pod uwagę kilka istotnych kwestii. Przede wszystkim, forma jodu ma ogromne znaczenie. Chętnie wybierane są:
- jodek potasu,
- jod organiczny, który znajdziemy w suplementach zawierających kelp.
Niezwykle istotne jest także odpowiednie dawkowanie – ściśle przestrzeganie zaleceń ekspertów pomoże uniknąć potencjalnych skutków ubocznych, które mogą wyniknąć z nadmiaru jodu. Preparaty z kelpem mają szczególne znaczenie dla osób z niedoczynnością tarczycy, ponieważ stanowią cenne źródło tego pierwiastka. Suplementacja jodu występuje w różnych postaciach, takich jak tabletki czy krople. Przed jej rozpoczęciem zaleca się konsultację z lekarzem lub farmaceutą, co pozwoli na bezpieczne podejście do tematu.
Ponadto, przy wyborze suplementów warto zwracać uwagę na dodatkowe składniki. Selen wspomaga działanie jodu w organizmie oraz przyczynia się do poprawy stanu tarczycy. Dlatego warto kierować się składami, sprawdzonymi markami oraz certyfikatami jakości. Ostateczny dobór preparatów z jodem powinien uwzględniać zarówno zdrowotne, jak i praktyczne aspekty, co z pewnością przyczyni się do lepszego samopoczucia oraz długotrwałego zdrowia tarczycy.
Jakie korzyści płyną z suplementacji jodu?
Suplementacja jodu przynosi wiele korzyści zdrowotnych, szczególnie w kontekście prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Jod jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy, takich jak:
- tyroksyna (T4),
- trijodotyronina (T3).
Hormony te odgrywają istotną rolę w regulacji metabolizmu, a także w wzroście i rozwoju organizmu. Odpowiedni poziom jodu ma również pozytywny wpływ na rozwój poznawczy, co jest szczególnie istotne dla kobiet w ciąży oraz rozwijających się dziećmi. Jego niedobór może prowadzić do różnych problemów, w tym:
- chronicznego zmęczenia,
- trudności w koncentracji,
- kłopotów z rozwojem.
Suplementacja jodu może być skuteczną metodą, aby przeciwdziałać tym dolegliwościom oraz poprawić ogólne samopoczucie i poziom energii. Dorośli powinni dążyć do dziennego spożycia około 150 µg jodu, natomiast kobiety w ciąży potrzebują około 220 µg dziennie. Skutecznymi źródłami mogą być suplementy diety, takie jak jodek potasu oraz różnorodne produkty z alg morskich. Utrzymywanie diety bogatej w jod, opartej na rybach, owocach morza i wodorostach, jest kluczowe dla zachowania dobrego zdrowia oraz samopoczucia.
Kiedy suplementacja jodu jest szczególnie zalecana?
Suplementacja jodu jest zalecana w wielu okolicznościach, szczególnie dla określonych grup ludzi. Kobiety w ciąży potrzebują około 220 µg tego pierwiastka dziennie, aby wspierać rozwój układu nerwowego swojego dziecka. Matki karmiące piersią mają jeszcze wyższe wymagania, sięgające nawet 290 µg jodu na dobę.
Osoby, u których lekarz zidentyfikował niedobór tego mikroelementu, z pewnością powinny rozważyć jego suplementację, gdyż może to pozytywnie wpłynąć na ich samopoczucie oraz funkcjonowanie tarczycy. Dodatkowo, osoby żyjące w regionach z ubogą zawartością jodu w glebie i wodzie, weganie i wegetarianie mogą potrzebować zwiększonej dawki tego składnika.
W przypadkach chorób tarczycy, takich jak niedoczynność, suplementacja powinna odbywać się w ścisłej współpracy ze specjalistą, aby uniknąć potencjalnych efektów ubocznych. Regularne sprawdzanie poziomu jodu stanowi kluczowy element dbałości o zdrowie tych osób. Przy odpowiedniej suplementacji jodu można zauważyć znaczną poprawę jakości życia oraz prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Jakie suplementy diety są rekomendowane dla osób z niedoczynnością tarczycy?
Osobom z niedoczynnością tarczycy często poleca się różnorodne suplementy diety, które mają na celu wspieranie prawidłowego funkcjonowania tego narządu. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje preparat bazujący na kelpie, który jest znakomitym źródłem naturalnego jodu. Jod pełni kluczową rolę w produkcji hormonów tarczycy, odpowiadających za wiele metabolizmów w organizmie.
Należy jednak pamiętać, że suplementacja jodem powinna odbywać się pod nadzorem medycznym. Dawka jodu musi być starannie dobrana do indywidualnych potrzeb każdej osoby, ponieważ zarówno jego niedobór, jak i nadmiar mogą prowadzić do nasilenia objawów niedoczynności, a nawet do nadczynności tarczycy.
Kolejnym ważnym suplementem dla tych osób jest selen, który wspiera metabolizm hormonów tarczycy oraz poprawia funkcjonowanie układu hormonalnego. Jego działanie synergistyczne z jodem przynosi dodatkowe korzyści dla zdrowia.
Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji dobrze jest skonsultować się z lekarzem. Dzięki temu możliwe będzie dobieranie odpowiednich preparatów oraz ustalenie właściwego dawkowania. Taki przemyślany sposób postępowania może przyczynić się do uzyskania lepszych rezultatów zdrowotnych, znacząco zmniejszając jednocześnie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.
Jak jod wpływa na zdrowie tarczycy?
Jod odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia tarczycy. Jest to niezbędny składnik dla produkcji hormonów takich jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3), które kontrolują metabolizm – fundamentalny proces dla prawidłowego działania organizmu. Niedobór jodu może prowadzić do niedoczynności tarczycy, co objawia się:
- zmęczeniem,
- przybieraniem na wadze,
- suchą skórą.
Z drugiej strony, jego nadmiar skutkuje nadczynnością tarczycy, manifestującą się:
- szybszym tempem metabolizmu,
- zwiększoną drażliwością.
Dlatego zachowanie zrównoważonego poziomu jodu jest niezwykle istotne. Dorośli powinni starać się spożywać około 150 µg jodu dziennie, natomiast kobiety w ciąży oraz karmiące powinny sięgać po większe ilości, wynoszące odpowiednio 220 µg i 290 µg.
Dieta bogata w ryby, owoce morza i wodorosty może być niezwykle korzystna dla zdrowia tarczycy. Jod ma także pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne oraz funkcje poznawcze. Utrzymanie odpowiedniego poziomu jodu wspiera rozwój neurologiczny dzieci oraz przyczynia się do lepszego zdrowia kobiet w ciąży. Dlatego regularne monitorowanie stężenia jodu w organizmie oraz zapewnienie jego prawidłowej podaży w diecie jest niezbędne, aby uniknąć problemów ze zdrowiem związanych z jego brakiem lub nadmiarami.
Jak jod wpływa na zdrowie psychiczne i funkcje poznawcze?
Jod pełni kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia psychicznego oraz prawidłowych funkcji poznawczych. Jego znaczenie jest szczególnie wyraźne w trakcie rozwoju płodu oraz w dzieciństwie, kiedy to odpowiednia ilość tego pierwiastka wspomaga rozwój układu nerwowego. Dzięki temu dzieci zyskują lepsze zdolności poznawcze.
Niedobór jodu może prowadzić do poważnych problemów, takich jak:
- trudności z pamięcią,
- problemy z koncentracją,
- trudności w nauce.
Warto zaznaczyć, że suplementacja jodu jest wyjątkowo zalecana dla kobiet w ciąży, które powinny zjadać około 220 µg dziennie. Dzieci nie pozostają w tyle – ich dieta także musi zawierać odpowiednią ilość jodu, aby ich rozwój przebiegał prawidłowo.
Badania wykazują, że niedobór tego składnika może prowadzić do opóźnień w rozwoju intelektualnym i edukacyjnym u młodych ludzi. Przyjmowanie jodu ma także pozytywny wpływ na dorosłych, wpływając korzystnie na samopoczucie oraz zdrowie psychiczne. Jod ma zdolność regulowania nastroju, więc optymalny poziom tego pierwiastka może być pomocny w walce z depresją oraz lękiem.
Dlatego tak istotne jest, aby dbać o odpowiedni poziom jodu poprzez dietę i suplementy, co jest istotne dla zdrowia psychicznego i funkcji poznawczych w każdej grupie wiekowej.
Jakie są skutki nadmiaru jodu?
Nadmiar jodu w organizmie może prowadzić do wielu poważnych problemów zdrowotnych. Jednym z najistotniejszych jest rozwój nadczynności tarczycy, który charakteryzuje się nadmierną produkcją hormonów tarczycy oraz przyspieszonym metabolizmem. Osoby, już zmagające się z chorobami tarczycy, mają szczególnie duże ryzyko wystąpienia tych niekorzystnych efektów. Jednak skutki nadmiaru jodu nie kończą się tylko na tym.
Może on także powodować stany zapalne tarczycy, takie jak choroba Hashimoto. Objawy tego schorzenia obejmują:
- kołatanie serca,
- uczucie nerwowości,
- nadmierne pocenie się,
- trudności ze snem.
Co więcej, niektórzy ludzie mogą doświadczać alergii, co dodatkowo komplikuje ich stan zdrowia. Długotrwałe przyjmowanie dużych ilości jodu jest również jedną z przyczyn powiększenia tarczycy, nazywanego wolem. Dlatego istotne jest, by osoby z objawami nadmiaru jodu jak najszybciej zgłaszały się do lekarza, by zmniejszyć ryzyko ryzykownych problemów zdrowotnych. Zachowanie odpowiedniej równowagi jodu w diecie ma kluczowe znaczenie. Warto regularnie monitorować swoje spożycie jodu i, w razie potrzeby, dostosować je do osobistych potrzeb zdrowotnych.