Roman Träger był osobą o niezwykle interesującym życiorysie, którego historia zasługuje na szczegółowe przedstawienie. Urodził się 17 marca 1923 roku w Bytomiu, a swoje życie zakończył 21 marca 1987 roku w Bydgoszczy.
Był polskim oficerem wywiadu, który posługiwał się wieloma kryptonimami, w tym „As”, „Junior” oraz „T-2”. Te pseudonimy w świecie szpiegowskim, często związane z tajnymi operacjami, świadczą o jego aktywności w strukturach wywiadowczych.
Życiorys
Roman Träger to postać o bogatym i skomplikowanym życiorysie, związana z trudnymi czasami II wojny światowej. Jego ojcem był Augustyn Träger, który był oficerem w Oddziale II Sztabu Generalnego. W obliczu wybuchu wojny rodzina Trägerów, wykorzystując swoje korzenie austriackie, podjęła decyzję o przyjęciu niemieckiego obywatelstwa na potrzeby konspiracji.
Augustyn Träger wstąpił w szeregi organizacji o nazwie Miecz i Pług, gdzie objął ważną funkcję szefa wywiadu. W tym samym czasie Roman Träger, wcielony do Wehrmachtu, pełnił służbę wartowniczą na wyspie Uznam. Jednakże, jego działalność nie ograniczała się wyłącznie do militarnego obowiązku, albowiem był również zakamuflowanym agentem wywiadu Armii Krajowej.
W czasie swojej służby, Roman zdołał uzyskać cenne informacje dotyczące prowadzonych przez III Rzeszę projektów związanych z bronią rakietową, w szczególności rakietami V-1 i V-2. Przygotował szczegółowy raport, który otrzymał jego ojciec, Augustyn. Następnie, poprzez różnorodne kanały, raport ten dotarł do Warszawy, gdzie podczas spotkania z przedstawicielami sieci wywiadu ofensywnego, znanej pod kryptonimem „Lombard”, Augustyn przekazał zdobyte informacje.
Warto zaznaczyć, że kopia raportu Romana dotarła aż do rządu na uchodźstwie Rzeczypospolitej Polskiej, który z kolei przesłał ją do brytyjskiego wywiadu wojskowego. Efektem tej misji było przeprowadzenie udanego nalotu przez lotnictwo brytyjskie na zakłady lotnicze w Peenemünde, znanego jako Operacja Kusza, która miała miejsce w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 roku.
Losy kopii raportu
Raport sporządzony przez Romana Trägera powstał w kilku egzemplarzach, a ich najwcześniejsze wersje, cztery mikrofilmy, zostały przygotowane przez Armię Krajową na potrzeby sekcji „Arka”. Sekcja ta gromadziła cenne informacje o hitlerowskim przemyśle zbrojeniowym. Wśród kopii znajdowała się jedna, która zawierała szczegółowe dane o zakładach lotniczych zlokalizowanych w Peenemünde. Przekazana została ona brytyjskiemu wywiadowi, który po jej skopiowaniu zadecydował o jej ukryciu. Niestety, wszelkie pliki pozostające w brytyjskich archiwach uznawane są obecnie za zaginione.
Jedna z kopii, znajdująca się w posiadaniu „Arki”, była przechowywana w domu Hanny Szczepkowskiej-Mickiewicz i Adama Rymwida-Mickiewicza. Została jednak zniszczona w nieprzyjemnych okolicznościach. Przechowywana w piwnicy została wykorzystana jako latryna tuż po wkroczeniu Armii Czerwonej. Po uprzątnięciu odkryto, że została wywieziona na wysypisko śmieci razem z nieczystościami. Kolejna kopia Armii Krajowej została zakopana w ziemi, ale niestety nie udało się jej odnaleźć wskutek zniszczeń wojennych. Jeszcze inny egzemplarz został zniszczony przez żołnierza Armii Krajowej, który obawiał się rewizji NKWD oraz UB po zakończeniu konfliktu.
Ostatnia, czwarta kopia, przetrwała w niezwykłych okolicznościach. Została zaszyta w gorsecie Hanny Szczepkowskiej-Mickiewicz. Mimo wielu przeszukiwań ich mieszkania oraz aresztowania Adama Rymwida-Mickiewicza, który opuścił więzienie dopiero w 1953 roku, nie natrafiono na nią. Hanna, dla zachowania pozorów, nosiła ten gorset na co dzień, przez co dokument był narażony na działanie potu. To właśnie w 1991 roku, po wielu latach, mikrofilm został wydobyty z jej bielizny. Niestety, wiele z zapisanych informacji stało się nieczytelnych. Na szczęście, po ośmioletnich pracach restauracyjnych udało się odzyskać znaczną część z nich.
Warto dodać, że Roman Träger, po roku 1948, podjął pracę w „Telfie” oraz w innych przedsiębiorstwach. Jako konstruktor i racjonalizator w dziedzinie teletechniki zmarł w wieku 64 lat w Bydgoszczy, gdzie spoczął na Cmentarzu Nowofarnym.
Przypisy
- Hanna Barbara Szczepkowska-Mickiewicz, Milanówek – serwis miasta.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Romuald Bargieł | Leo Lis | Sławomir Kowalski (generał)Oceń: Roman Träger