Grzegorz Kulik

Media i komunikacja

Grzegorz Kulik, urodzony 19 sierpnia 1983 roku w Bytomiu, jest osobą, która wnosi znaczący wkład w promowanie oraz szerzenie wiedzy o języku śląskim. Jako śląski tłumacz i popularyzator tego unikalnego dialektu, stara się przyczynić do jego zachowania i rozwoju w dzisiejszych czasach.

Obecnie, pełni również funkcję przewodniczącego Rady Języka Śląskiego, co otwiera przed nim szereg możliwości w zakresie ochrony kultury i języka regionu.

Życiorys

Grzegorz Kulik jest osobą związana ze Śląskiem, gdzie jego historia rodzinne sięgają XVIII wieku, kiedy to jego przodkowie mieszkali w Rokitnicy. Jego jedna z babek miała korzenie kazachstańskie, co dodatkowo wzbogaca jego biografię. Wychowany w Radzionkowie, w jego domu rodzinnym panował śląski dialekt, odmieniany po polsku. Kontrastowało to z językiem używanym w przedszkolu oraz w szkole, co niestety prowadziło do sytuacji, w których nie rozumiał języka telewizyjnego.

Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego im. Powstańców Śląskich w Radzionkowie, kontynuował swoją edukację w Studium Obsługi Ruchu Turystycznego w Zespole Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Bytomiu. Służbę wojskową odbył w 1 Warszawskiej Brygadzie Pancernej im. Tadeusza Kościuszki. Następnie zdecydował się na studia z zakresu marketingu politycznego oraz dziennikarstwa w Wyższej Szkole Ekonomii i Administracji w Bytomiu. Udało mu się również ukończyć studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego.

Debiut literacki Grzegorza miał miejsce w 2017 roku, kiedy to dokonał przekładu opowiadania „Godniŏ Pieśń” autorstwa Karola Dickensa. Jego talent tłumaczeniowy został dostrzeżony i nagrodzony. Otrzymał Górnośląskiego Tacyta za tłumaczenie „Dracha” Szczepana Twardocha oraz za „Małego Princa” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego. Dodatkowo, jego śląska wersja uhonorowanego wcześniej Nagrodą Literacką Nike reportażu „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku” autorstwa Zbigniewa Rokity zdobyła uznanie.

Po powołaniu Rady Języka Śląskiego, został wybrany na przewodniczącego tej instytucji. Jako publicysta współpracuje z portalem Wachtyrz.eu oraz pisze felietony na stronie Ślązag. Dodatkowo, współpracuje z Instytucją Filmową „Silesia-Film”, gdzie przetłumaczył dialogi znanych filmów, takich jak „Pulp Fiction”, „Terminator 2”, „Top Gun” oraz „Shrek”.

Grzegorz jest również twórcą platformy Silling.org, która oferuje m.in. korpus języka śląskiego, maszyny translatorskie oraz słownik, a także biblioteczkę swoich tłumaczeń krótkich dzieł na język śląski. W 2018 roku uzyskał Stypendium Marszałka województwa śląskiego w dziedzinie kultury, co umożliwiło mu finalizację prac nad opracowaniem korpusu.

Na Facebooku współprowadził fanpage o nazwie „Ślōnski suchar na dzisiej”, który był pomyślany jako narzędzie edukacyjne do nauki śląskiej pisowni poprzez memy. Stworzone na jego podstawie obrazy posłużyły do zorganizowania wystawy, która miała miejsce w galerii handlowej Agora Bytom. Od 2016 roku prowadzi kanał na YouTube „Chwila z gŏdkōm”, który jest poświęcony językowi śląskiemu, a także pisał blog pod adresem poslunsku.eu oraz grzegorzkulik.pl.

Grzegorz Kulik utożsamia się z kulturą i językiem swojego regionu, co przejawia się w jego pracy, której elementem są także lokalizacje gier, między innymi Euro Truck Simulator 2 i SuperTuxKart. Wprowadził śląskie wersje dla WordPressa, Firefoksa, LibreOffice oraz systemów operacyjnych Ubuntu. Opracował skrypt śląskiej wersji Facebooka, wyszukiwarki Google i serwisu YouTube, a także stworzył śląską klawiaturę dla systemów Microsoft Windows i Linux. Jego dorobek obejmuje nawet śląski korektor tekstu, a także napisy w języku śląskim do filmu „Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja”. Na wszystkich swoich wystąpieniach publicznych wypowiada się wyłącznie w swoim rodzimym języku.

Nagrody

Grzegorz Kulik został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami za swoją działalność w dziedzinie literatury i kultury. Wśród najważniejszych wyróżnień można wymienić:

  • nagrodę im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt” za całokształt działalności, która szczególnie doceniła jego przekłady, w tym dzieła Dracha Szczepana Twardocha oraz klasycznego Małego Księcia autorstwa Antoine’a de Saint-Exupéry’ego na język śląski, przyznaną w 2019 roku za osiągnięcia z roku 2018, z laudacją wygłoszoną przez Małgorzatę Myśliwiec,
  • stypendium Marszałka województwa śląskiego w dziedzinie kultury, które było przeznaczone na realizację projektu pt. „Finalizacja opracowania Korpusu Śląskiej Mowy”,
  • nagrodę Śląskiego Klubu Fantastyki „Śląkfa” w kategorii „Twórca Roku 2023” za jego tłumaczenie znanej powieści Hobit, abo tam i nazŏd.

Każde z tych wyróżnień świadczy o jego znaczącym wkładzie w kulturę i literaturę, a także o umiejętności przekraczania barier językowych.

Twórczość

Przekłady literatury

W bogatej twórczości Grzegorza Kulika szczególne miejsce zajmują przekłady dzieł literackich, które odnoszą się do klasyki oraz współczesnych utworów. Jego prace obejmują:

  • Godniŏ Pieśń (Opowieść wigilijna) autorstwa Charlesa Dickensa, Silesia Progress, 2017,
  • DrachSzczepana Twardocha, Wydawnictwo Literackie, 2018,
  • Mały Princ (Mały Książę) Antoine’a de Saint-Exupéry’ego, Media Rodzina, 2018,
  • Niedźwiodek Puch (Kubuś Puchatek) A.A Milne’a, Media Rodzina, 2019,
  • Przigody ôd Alicyje we Kraju Dziwōw (Alicja w Krainie Czarów) Lewisa Carrolla, Silesia Progress, 2020,
  • Pokora Szczepana Twardocha, Wydawnictwo Literackie, 2022,
  • Kajś. Gyszichta ô Gōrnym Ślōnsku (Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku) Zbigniewa Rokity, Wydawnictwo Czarne, 2022,
  • Uszwock. Edycyjŏ ślōnskŏ (Uszwock) Przemysława Lisa-Markiewicza, Poznańskie Towarzystwo im. Iwana Franki, 2023,
  • Hobit, abo tam i nazŏd (Hobbit, czyli tam i z powrotem) J.R.R. Tolkiena, Silesia Progress, 2023,
  • Bōmbōn, ty rojbrze (Cukierku, ty łobuzie) Waldemara Cichonia, Wydawnictwo Żwakowskie, 2023,
  • Zokōntek ôd Pucha (Chatka Puchatka) A.A Milne’a, Media Rodzina, 2024.

Przekłady komiksów

Przekłady komiksów to kolejna dziedzina, w której Grzegorz Kulik odnosi sukcesy. Poniżej znajduje się kilka z jego istotnych przetłumaczonych prac:

  • We pogōni za duchym (W pogoni za duchem), Adam Fyda, Tomasz Kontny, Rafał Nocoń, Towarzystwo Sportowe Iron Man, 2021,
  • Paneuropa. Solidarni ze Ukrajinōm (Paneuropa. Solidarni z Ukrainą), praca zbiorowa, Komisja Europejska, 2023,
  • Helyna Wiktoryjŏ. Tōm 1. Szlajfki (Helena Wiktoria. Tom 1. Szlajfki), Katarzyna Witerscheim, Artkorekt, 2024.

Przekłady filmów

W ramach swojego dorobku artystycznego Grzegorz Kulik dokonał także przekładów kilku znanych filmów, które cieszą się uznaniem wśród widzów:

  • Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja,
  • Pulp Fiction,
  • Terminator 2,
  • Top Gun,
  • Shrek.

Oceń: Grzegorz Kulik

★★★★★
Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:15