Lew śpiący (niem. Schlafender Löwe) to niezwykle interesująca rzeźba, która powstała w 1873 roku. Znajduje się ona na Rynku w Bytomiu, gdzie jej imponująca forma przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Rzeźba przedstawia majestatycznego lwa, który wyleguje się w pozycji ze głową wspartą na przednich kończynach, co nadaje mu wyjątkowego charakteru.
Ta wyjątkowa figura sztuki rzeźbiarskiej została wpisana do rejestru zabytków ruchomych województwa śląskiego, co podkreśla jej znaczenie i wartość historyczną. Rzeźba nie tylko zdobi rynek, ale także jest świadectwem artystycznych umiejętności oraz estetyki XIX wieku.
Historia
Historia lwa śpiącego w Bytomiu jest niezwykle intrygująca, pełna zwrotów akcji i znaczenia kulturowego. Rzeźba została stworzona z brązu na zlecenie władz Bytomia przez uznaną berlińską Odlewnię Hermanna Gladenbecka w roku 1873. Projektantem tej imponującej figury był Theodor Kalide, którego wizja z 1824 roku współtworzyła tę wyjątkową pracę. Lew ozdabiał pomnik mający uchwycić pamięć mieszkańców powiatu bytomskiego, którzy stracili życie w wojnie francusko-pruskiej (1870–1871). Pomnik, odsłonięty w 1873 roku, składał się z fontanny oraz centralnego cokołu, na którym spoczywała rzeźba lwa.
W 1932 roku pomnik został przeniesiony na Reichspräsidentenplatz, obecnie znany jako Plac Akademicki, w związku z budową stacji benzynowej na Rynku. Niestety, postument pomnika uległ zniszczeniu w wyniku działań wojennych w 1945 roku, natomiast rzeźba lwa znalazła nowe miejsce w bytomskim parku miejskim, blisko lokalizacji dawnego pomnika Ottona von Bismarcka, którego odsłonięcie miało miejsce w 1908 roku. W kolejnych latach rzeźba została przeniesiona w pobliże Góry Miłości w tym samym parku, gdzie pozostawała aż do lutego 1953 roku, kiedy to zniknęła w niewyjaśnionych okolicznościach.
W 2006 roku rzeźba leżała przy północnej bramie warszawskiego Ogrodu Zoologicznego, gdzie przy rzeźbie znajdował się „Bar pod Lwem”. Była to sytuacja, która zaintrygowała bytomskich historyków, w tym Zdzisława Jedynaka oraz Przemysława Nadolskiego, którzy zidentyfikowali to dzieło jako zaginiony Lew śpiący. Prezydent Bytomia, Krzysztof Wójcik, podjął działania w celu odzyskania rzeźby, składając formalny wniosek o zwrot do Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, inspirowany przez Jerzego Gorzelika. Kontynuację tych działań podjął jego następca, Piotr Koj, a także Ruch Autonomii Śląska, który zaangażował się w kampanię na rzecz zwrotu tego symbolicznego dzieła.
9 maja 2007 roku Lew śpiący został wpisany do rejestru zabytków ruchomych województwa mazowieckiego, otrzymując numer B–123. W październiku 2007 roku rzeźba została przetransportowana do Gliwickich Zakładów Urządzeń Technicznych, gdzie poddano ją konserwacji oraz wykonano kopię dla warszawskiego zoo. Lew śpiący wrócił do Bytomia w maju 2008 roku i został uroczyście odsłonięty na Rynku 4 października 2008 roku. Warto zaznaczyć, że miasto nie otrzymało rzeźby na własność, a jedynie w depozyt.
Od 2014 roku w Bytomiu przyznawane są Bytomskie Lwy, które w formie statuetek stanowią nagrody na Festiwalu Popularyzatorów Filmowych „Bytom Film Festival”. Można zauważyć, że podobne dzieła, jak bytomskiego lwa, spotykane są w różnych miastach, zarówno w Polsce, jak i za granicą, takie jak w Gliwicach (zob. Lew śpiący) czy w szwajcarskiej Lucernie (zob. Pomnik szwajcarskich gwardzistów).
Przypisy
- Anna A. Syska, Agnieszka A. Woźniakowska, „Lew śpiący” – historia jednego odlewu [online], Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego, 04.02.2019 r. [dostęp 21.01.2020 r.]
- Powrót lwa!. Urząd Miasta Bytom, 10.12.2013 r. [dostęp 20.07.2018 r.]
- Amelia Panuszko, Ola Pinkas: Kto wygra bitwę o posąg czuwającego lwa. Życie Warszawy, 13.03.2008 r. [dostęp 01.05.2021 r.]
- Informacja z tablicy umieszczonej na cokole pomnika.
Oceń: Lew śpiący (Bytom)