Park Tiele-Wincklerów, znany wcześniej jako Park Ludowy, to niezwykle piękny park pałacowy datowany na pierwszą połowę XIX wieku, zlokalizowany w bytomskich Miechowicach. Ten malowniczy teren otaczał niegdyś pałac Tiele-Wincklerów, którego historia jest głęboko związana z tym miejscem.
Obecnie park odgrywa istotną rolę jako krajobrazowy park miejski, który został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Dzięki temu, zachowano jego historyczną wartość oraz unikalny charakter, co przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Historia
Park, który został założony w formie ogrodu, ma swoje początki w pierwszej połowie XIX wieku, co czyni go najstarszym parkiem na obszarze obecnego Bytomia. Pierwotnie stanowił on teren przypałacowy rodziny Tiele-Wincklerów, co powodowało, że nie był otwarty dla ogółu społeczeństwa. W latach 1840–1850 ogród parkowy został połączony z sąsiadującym lasem grądowym; mimo to, zachowano oryginalną kompozycję ogrodu oraz zasadzone egzotyczne drzewa.
W wyniku przekształceń, które miały miejsce na przełomie lat 50. i 60. XIX wieku, park przyjął swoje współczesne oblicze. Projekt romantycznego założenia wykonały znane postacie, Gustaw Stoll oraz Gustaw Meyer, co doprowadziło do powstania parku utrzymanego w stylu angielskim.
Po roku 1938 park przeszedł pod zarząd miasta Bytom, co umożliwiło jego otwarcie dla lokalnej społeczności. Niestety, po zakończeniu II wojny światowej, pałac znajdujący się w jego obrębie został zniszczony i opuszczony. Obiekt uległ grabieży i spaleniu, a pozostające resztki zostały wysadzone przez saperów Wojska Polskiego 31 grudnia 1954 roku.
W wyniku wojennych zmian park przeszedł znaczne przekształcenia, w tym reorganizację układu alejek, a północna część parku została oddzielona i zabudowana. Mimo tego, zachował się cenny starodrzew, co sprawia, że całe założenie nosi cechy parku krajobrazowego. Od 1973 roku, okazały platan klonolistny „Jan III Sobieski” został uznany za pomnik przyrody, zgodnie z decyzją nr 312 znaku: RL-op-831/32/73 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 1 grudnia 1973 roku.
W 1995 roku park został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych. Aż do 2021 roku przeprowadzono rewitalizację parku, która kosztowała ponad 11,6 miliona złotych; w ramach tej modernizacji powstało oczko wodne oraz ścieżka dydaktyczna. W odpowiedzi na petycję mieszkańców miasta, w 2024 roku, założenie zyskało nową nazwę, co było wynikiem ich zaangażowania.
Architektura i flora
W dawnych czasach park Tiele-Wincklerów w Bytomiu rozciągał się na maksymalnej powierzchni 29 ha, oferując mieszkańcom i gościom malownicze widoki. Od północy park otwierał się reprezentacyjnym podjazdem do pałacu, otoczonym dekoracyjnie obsadzonym trawnikiem. Po wschodniej stronie można było podziwiać dwa stawy z urokliwymi wysepkami w ich obrębie. Resztę terenu zajmowały przestronne trawniki oraz kolorowe rabaty w formie medalionów, które dodawały parku niepowtarzalnego uroku.
Obecnie powierzchnia parku wynosi 13,95 ha, a jego kształt zbliżony jest do prostokąta. Wiele pierwotnych, niskich kompozycji roślinnych nie przetrwało do naszych czasów. Dziś dominują tu jednak wysokie drzewa, z których większość to ponad stuletnie buczyny. Na terenie parku zidentyfikowano aż 53 gatunki drzew i krzewów. Oprócz powszechnie występujących klonów (zwyczajnego i jawora), dębów oraz lip w parku można spotkać także dąb czerwony oraz burgundzki, a także surmię wielkokwiatową i żółtokwiatową, miłorząb dwuklapowy oraz sosnę wejmutkę. Przy drodze prowadzącej do ronda rosną dęby, z których część ma ponad sto lat, a pochodziły one z czasów narodzin dzieci Waleski i Huberta von Tiele-Wincklerów.
W okresie od XVII wieku do 1853 roku na tym terenie istniał stary murowany kościółek pod wezwaniem św. Krzyża. W latach czterdziestych XX wieku park zyskał nowe elementy, takie jak drewniane altany i korty tenisowe. W drugiej połowie XX wieku powstała muszla koncertowa oraz kąpielisko dla dzieci. Do dziś z pałacu przetrwała jedynie niewielka część oficyny, co stanowi około 10% dawnej kubatury gmachu. Fragmentem pierwotnego założenia parkowego jest owalna ścieżka, która otacza obecny teren parku.
Pozostałe obiekty w kategorii "Parki":
Park im. Adama Mickiewicza w Bytomiu | Park miejski w Bytomiu | Park im. Marii Konopnickiej w Bytomiu | Fazaniec | Park GrotaOceń: Park Tiele-Wincklerów w Bytomiu