Pałac Tiele-Wincklerów, znany również jako Schloss Miechowitz, to niezwykła konstrukcja z XIX wieku, znajdująca się w Bytomiu. Warto zaznaczyć, że park pałacowy oraz oficyna, wraz z innymi pozostałościami tego historycznego obiektu, znalazły się na liście zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Budowla została wzniesiona na początku XIX stulecia, a w późniejszym czasie doświadczyła przekształceń stylowych, które nadały jej niepowtarzalny charakter neogotycki, będący charakterystycznym dla epoki Tudorów. Przez niemal sto lat pałac stanowił własność znanej rodziny Tiele-Wincklerów, której historia jest ściśle związana z tym miejscem.
Niestety, w 1945 roku gmach padł ofiarą pożaru, co doprowadziło do jego znacznych strat. W wyniku dalszych zniszczeń, pozostałe fragmenty, z wyjątkiem oficyny, zostały wysadzone w powietrze w 1954 roku, co oznaczało tragiczny koniec dla tego wyjątkowego w swej architekturze obiektu.
Historia pałacu
Budowa pałacu miała miejsce w latach 1812-1817 z inicjatywy kupca o imieniu Ignatz Domes, który w 1812 roku nabył wieś Miechowice. To właśnie dla jego córki, Marii, postanowił on wznieść ten piękny obiekt w stylu klasycystycznym.
Rok 1819 był punktem zwrotnym w historii pałacu, gdyż na Górnym Śląsku zagościł 16-letni Franz Winckler. Rozpoczął on swoją karierę jako górnik, a dzięki swej pracowitości oraz talentom szybko zyskał uznanie, zostając pełnomocnikiem Franciszka Aresina, męża Marii Domes. Niestety, w 1831 roku Franciszek Aresin zmarł, a rok po jego śmierci, Franz doświadczył tragicznej straty, gdy epidemia zabrała mu żonę oraz starszą córkę. W 1832 roku ożenił się z Marią Aresin, która była znacznie starsza od niego, ale także posiadała spory majątek.
Po roku 1844, kiedy trąba powietrzna spustoszyła Miechowice, Franz Winckler podjął decyzję o znacznej przebudowie pałacu. W trakcie odbudowy zmienił architekturę w styl negotycki, czerpiąc inspiracje z XVI-wiecznego angielskiego gotyku, znanego jako styl Tudorów.
Kolejny etap przebudowy miał miejsce około 1860 roku, kiedy do pałacu dobudowano prawe i lewe skrzydło. Właścicielami budowli stali się wówczas córka Franza, Waleska von Winckler, oraz jej mąż Hubert von Tiele. Warto wspomnieć, że z historią pałacu związana jest także Ewa von Tiele Winckler, znana jako Matka Ewa, która spędziła w nim swoje dzieciństwo.
Rodzina Tiele-Winckler pozostawała właścicielem pałacu aż do 1925 roku, kiedy hrabia Claus-Hubert von Tiele-Winckler sprzedał posiadłość spółce Preussengrube AG, zajmującej się lokalnymi kopalniami węgla. 27 stycznia 1945 roku pałac został splądrowany i spalony przez wojska radzieckie, a w 1954 roku zniszczone mury wysadzono w powietrze. Dziś ostał się jedynie park otaczający budowlę oraz pałacowa oficyna, która do 2019 roku była zaniedbana. W tym samym roku odbyła się jej rewitalizacja, aby mogła służyć celom kulturalnym.
Park
Osobny artykuł dotyczący tej tematyki znaleźć można pod linkiem: Park Tiele-Wincklerów w Bytomiu. Park, który otacza pałac, początkowo był tworzony na początku XIX wieku w formie ogrodu krajobrazowego. W połowie XIX wieku został znacznie poszerzony, zachowując przy tym oryginalny układ kompozycyjny. Od roku 1995, wraz z pozostałościami pałacowymi oraz ruiną oficyny, obiekt znajduje się pod ochroną konserwatorską i został wpisany do rejestru zabytków. Obecnie park stanowi własność miasta Bytom, zachowując swoje historyczne znaczenie.
Przypisy
- Park Tiele-Wincklerów w Miechowicach. Radni Rady Miejskiej podjęli uchwałę o zmianie nazwy Parku Ludowego [online], Urząd Miejski w Bytomiu [dostęp 27.02.2024 r.] (pol.).
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 25 [dostęp 28.10.2019 r.] .
- a b c d e f Michalina Bednarek: Rozpoczęła się przebudowa zniszczonego pałacu w Bytomiu. [w:] wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 15.02.2019 r. [dostęp 28.10.2019 r.] .
- Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Sekrety Katowic, Katowice 2018 r., s. 7-10. ISBN 978-83-7729-386-7
- Dzieje rodziny Tiele-Wincklerów. Ewangelik. Kwartalnik Diecezji Katowickiej, 2003 r. [dostęp 28.10.2019 r.] .
- Po co właścicielowi zabytek? Bo kupił i nie ma pieniędzy na remont albo siedzi w więzieniu.
Pozostałe obiekty w kategorii "Zabytki":
Dom Polski „Ul” | Piwnice Domu Gorywodów | Wieża ciśnień w Bytomiu | Willa przy ul. Sądowej 8 w BytomiuOceń: Pałac Tiele-Wincklerów w Miechowicach