Piwnice Domu Gorywodów to historyczny zabytek, którego murowane struktury pochodzą z XIV wieku. Znajdują się one w Bytomiu, a ich wyjątkowe cechy przyciągają uwagę architektów oraz miłośników historii. Te gotyckie piwnice, zachowane w oryginalnym stanie, wyróżniają się kamiennymi ostrołukowymi portalami oraz unikalnym, rzadko spotykanym w budownictwie świeckim sklepieniem palmowym. Obiekt ten zlokalizowany jest w samym centrum miasta, w pobliżu rynku.
Oryginalne piwnice zostały zbudowane głównie z lokalnego dolomitu i służyły niegdyś jako składy wina. Nad tymi podziemnymi przestrzeniami wznosiła się elegancka, jednopiętrowa kamienica z XVIII wieku, której barokowa fasada dodawała uroku całej okolicy. Zamieszkiwana była przez handlarzy winem, którzy wykorzystywali piwnice do przechowywania swojego towaru. W okresie międzywojennym w budynku działała prażalnia kawy, należąca do braci Gorziwodów, znanych z wysokiej jakości produktów.
Odkrycie tego zabytku miało miejsce w 1953 roku, kiedy to przewodnik PTTK Henryk Gerliński zwrócił uwagę na jego historyczne znaczenie. Nazwę Gorywodów nadano piwnicom na cześć ostatnich użytkowników barokowej kamienicy, którzy mieszkali w niej w latach 1924-1934. Niestety, pomimo rekomendacji ministerstwa kultury i sztuki, kamienica została rozebrana w 1955 roku.
Na jej miejscu powstał pawilon, a proces adaptacji podziemnych wnętrz na lokal gastronomiczny miał miejsce w 1972 roku, dzięki wysiłkom Henryka Gerlińskiego oraz Komisji Opieki nad Zabytkami PTTK. W historycznych piwnicach urządzono restaurację „Piwnice Gorywodów”, która stała się popularnym miejscem spotkań. Odrestaurowane piwnice zostały otwarte na nowo po 2000 roku. Do 2020 roku lokal był czynny, jednak został czasowo zamknięty z powodu kryzysu. Obecnie piwnice znów pełnią swoją rolę, przekształcone w przestrzeń do organizacji różnorodnych wydarzeń.
Przypisy
- Krzysztof Mikucki: Krótka historia Koła. Koło Przewodników im Antoniego Mizi przy Oddziale Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Bytomiu. [dostęp 22.08.2017 r.]
- Ogłoszenie firmy Gebr. Gorziwoda. „Der Oberschlesische Wanderer”, 19.08.1928 r., s. 22. (niem.)
- „Deutscher Reichsanzeiger”, 13.10.1936 r., (niem.). brak numeru strony
- Przewodnik po Polsce. Warszawa: Sport i Turystyka, 1976 r., s. 251.
- a b c d Ślęzak 1996, s. 101.
- a b c Ślęzak 1996, s. 100.
- Drabina 2001.
- a b NID.
- a b ŚOT.
Pozostałe obiekty w kategorii "Zabytki":
Wieża ciśnień w Bytomiu | Willa przy ul. Sądowej 8 w Bytomiu | Pałac Tiele-Wincklerów w Miechowicach | Dom Polski „Ul”Oceń: Piwnice Domu Gorywodów