Teatr Rozbark, znany również jako Bytomski Teatr Tańca i Ruchu Rozbark, stanowi ważną część życia kulturalnego Bytomia. Instytucja ta została utworzona 28 października 2013 roku, a jej główną siedzibą jest zabytkowa cechownia Kopalni Węgla Kamiennego Rozbark, która powstała w 1868 roku i od 2007 roku figuruje w rejestrze zabytków.
Teatr Rozbark jest efektem długoletniej tradycji tańca współczesnego, która rozwinęła się w Bytomiu dzięki działalności nieistniejącego już Śląskiego Teatru Tańca. Historia Teatru rozpoczęła się od potrzeby kontynuacji tej tradycji oraz stworzenia nowych możliwości dla artystów związanych z tańcem.
W latach 2014–2019 instytucją kierowali Adrian Lipiński jako dyrektor oraz Anna Wróblowska pełniąca rolę menedżera. Ich głównym celem było zamknięcie działalności Śląskiego Teatru Tańca oraz budowa nowej instytucji od podstaw. W tym czasie zespół artystyczny był prowadzony przez Annę Piotrowską, która w 2019 roku została powołana przez Prezydenta Miasta Bytomia na dyrektorkę Teatru Rozbark.
Obecnie Teatr Rozbark kontynuuje swoją misję, łącząc różnorodne formy tańca i ruchu, a Anna Piotrowska nadal pełni tę ważną funkcję ze zaangażowaniem i pasją.
Działalność repertuarowa
Teatr Tańca i Ruchu Rozbark ma na celu upowszechnienie sztuki tańca i choreografii, oferując różnorodne formy działalności, takie jak festiwale, rezydencje, jak również programy edukacyjne i społeczne. W jego artystycznym dorobku dominują elementy współczesnego tańca połączone z różnorodnymi formami teatralnymi oraz ruchowymi. Repertuar teatru w szczególności oparty jest na produkcjach realizowanych przez obecna dyrektorkę, Annę Piotrowską, a także dyplomy studentów Wydziału Teatru Tańca w Bytomiu Akademii Sztuk Teatralnych Teatr w Krakowie.
W okresie przed pandemią teatr podejmował współpracę z twórcami z całej Polski oraz z zagranicy, w tym z tak uznanymi osobowościami, jak Jakub Lewandowski, Maciej Kuźmiński, Ivgi&Greben, Cecilia Moisio oraz Paul Bergatto. Spektakle Teatru ROZBARK miały zaszczyt być prezentowane w wielu renomowanych ośrodkach tanecznych w Polsce, w tym w miastach takich jak Warszawa, Wrocław, Kraków, Lublin, Białystok, Gdańsk oraz Poznań.
Warto podkreślić, że instytucja posiada na swoim koncie również występy w takim krajach jak Niemcy, Francja, Holandia, Węgry czy Turcja. Spektakle Teatru ROZBARK zdobywały liczne nagrody oraz wyróżnienia w ramach licznych festiwali tanecznych, a w 2016 roku zdobyły dwie Złote Maski – Nagrody Marszałka Województwa Śląskiego. Wyróżnienia te przyznano Elżbiecie Okupskiej w kategorii „Rola wokalno-aktorska” za rolę w spektaklu „Byłam wróbelkiem – sekrety Edith Piaf” oraz Annie Piotrowskiej w kategorii „Nagroda specjalna” za reżyserię oraz choreografię w Teatrze Rozbark.
Teatr Integra
„Bardzo istotnym elementem działalności instytucji jest grupa INTEGRA, która została zainicjowana oraz jest prowadzona przez Ewelinę Dehn i Beatę Grzelak-Szwedę. Ta taneczno-ruchowa formacja ma na celu przełamywanie barier związanych z tańcem, szczególnie w kontekście szerokiego pojęcia niepełnosprawności. W skład grupy wchodzą zarówno osoby z alternatywną motoryką, jak i te z upośledzeniami intelektualnymi. Idee, które towarzyszą INTEGRZE, skupiają się na integracji ludzi pełno- i niepełnosprawnych.
Główne przesłanie oraz koncepcja działania INTEGRY opiera się na pragnieniu aktywnych działań, wyrażania siebie oraz łączenia ludzi, z zamiarem wydobywania z nich najpiękniejszych talentów poprzez różnorodne przedsięwzięcia teatralne, taneczne i ruchowe. INTEGRA stanowi przestrzeń spotkań dla ludzi, będąc miejscem azylu oraz strefą wolności.
Grupa regularnie uczestniczy w spotkaniach, które odbywają się w Teatrze Rozbark, gdzie aktywnie rozwija swoje umiejętności oraz przygotowuje nowe spektakle.
Do tej pory INTEGRA stworzyła wiele widowisk, m.in. „Sen”, „Inni”, „Nie ograniczaj mnie”, „Fantazja”, „Odnaleźć siebie”, „Bajlandia”, „Ty i Ja” oraz „Między nami”. Przedstawienia te miały okazję brać udział w licznych konkursach na obszarze całej Polski i zdobyły w nich istotne nagrody:
- I miejsce przez trzy lata z rzędu na VI, VII i VIII Festiwalu Małych Form Artystycznych w kategorii Bez Barier-dorośli (2017, 2018, 2019),
- Nagroda Prezydenta Bytomia MUZA 2020 w dziedzinie kultury (2020),
- I miejsce w kategorii Bez Barier – Dorośli XII FARA Festiwal Amatorskiego Ruchu Artystycznego w Chorzowie za spektakl „Między nami” (2023).
Inne formy aktywności
W roku 2017 teatr ROZBARK odegrał istotną rolę jako jeden z współorganizatorów Polskiej Platformy Tańca, która cieszy się reputacją jednego z najważniejszych wydarzeń w polskiej kulturze. Ideą tego przedsięwzięcia jest wyłonienie i promocja najbardziej oryginalnych oraz interesujących polskich produkcji tanecznych.
Równocześnie, w tym samym roku, odbyła się również Ogólnopolska Konferencja Kultury, organizowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Cele tej konferencji skupiały się na identyfikacji oraz realizacji potrzeb i planów polskich środowisk artystycznych.
W ramach tego wydarzenia miały miejsce sympozja i plenarne obrady, w których udział wzięli autorytety z danej dziedziny, artyści oraz organizatorzy. Tematyka obrad obejmowała najważniejsze zagadnienia związane z aktualnym stanem kultury w Polsce, zarówno z perspektywy instytucjonalnej, jak i indywidualnego twórcy.
Programy społeczne i edukacyjne
Instytucja ta zrealizowała szereg projektów skierowanych do uczniów szkół średnich, które miały na celu poszerzenie wiedzy o tańcu i ruchu. Jednym z przykładów jest inicjatywa zatytułowana „Ciało jako medium”, która oferowała bezpłatne wykłady, warsztaty oraz seminaria.
Warto również zwrócić uwagę na projekt „mufmi_Rozbark” stworzony przez Annę Piotrowską. Skupiał się on na tematykach związanych z ciałem, tańcem, improwizacją oraz tworzeniem kompozycji. W ramach tego przedsięwzięcia organizowane były zajęcia dla uczestników na poziomie średnio zaawansowanym oraz zaawansowanym, obejmujące taniec współczesny, teoretyczne aspekty ruchu oraz improwizację taneczną. Efektem końcowym tego działania było powstanie spektaklu pt. „Out of structure”.
Teatr Rozbark aktywnie rozwija swoją ofertę kulturalną, organizując różnego rodzaju festiwale. Wśród nich znajduje się półfinał międzynarodowej platformy małych form tańca współczesnego, Solo Duo Dance Festival, Rozbark Dance, a także autorski program Grajfka. Program ten obejmuje trzymiesięczne warsztaty tańca współczesnego dla młodzieży, realizowane we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca.
Rezydencje
W 2018 roku uruchomiono program rezydencyjny „Młodzi na scenę”, który ma na celu produkcję wsparcia dla twórców związanych z teatrem tańca oraz ruchem, pomagając im w realizacji premierowych spektakli. W ramach tego programu powstało wiele interesujących projektów. Do najbardziej znaczących z nich należą:
- „smell.me.ordinary piece” Company HAA & ODD (2018),
- „Manhattan” Dominiki Wiak i Danieli Komędery-Miśkiewicz (2019),
- „Pejzaż przed katastrofą” Hygin Delimat (2019),
- „Biegnący” Zuzanny Kasprzyk i Andrzeja Molendy (2019).
Oprócz tych wymienionych wcześniej projektów, w Teatrze Rozbark swoje spektakle rezydencyjne zrealizowali także następujący artyści:
- Joanna Chułek – „1725 m n.p.m.” (2015),
- Katarzyna Kostrzewa, Anna Raj – „CelaS” (2016),
- Agnieszka Bednarz – „Let It Be. PoBYT zorganizowany” (2017),
- Anna Piotrowska – „carpe(t) diem”, w ramach programu |R|:|R| REZYDENCJA: ROZBARK dla PRACOWNI TAŃCA PRYZMAT z Olsztyna (2017),
- Anna Piotrowska, Marek Wieczorek – „KURU” (2017),
- Vagabond Physical Collective – „Lorem Ipsum” (2018),
- Márta Ladjánszki – „statusM” (2018),
- Szymon Michlewicz-Sowa – „Kanarki” (2020),
- Paweł Urbanowicz – „Medytacje” (2021),
- Alica Minar – „Devourer” (2021).
Nagrody
Teatr Tańca i Ruchu Rozbark został uhonorowany licznymi prestiżowymi nagrodami, potwierdzającym jego wyjątkowy wkład w świat sztuki. Oto kluczowe osiągnięcia tej instytucji:
- Złote Maski w 2016 roku przyznane Elżbiecie Okupskiej w kategorii „Rola wokalno-aktorska” za jej zachwycającą interpretację w przedstawieniu „Byłam wróbelkiem – sekrety Edith Piaf”,
- Nagroda dla Anny Piotrowskiej w kategorii „Nagroda specjalna” za reżyserię oraz choreografię w Teatrze Rozbark,
- Pierwsza Honorowa Nagroda Specjalna OFF oraz Nagroda Publiczności za spektakl „Szekspir: makieta” na Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku w 2021 roku,
- Złota Maska w 2021 roku przyznana Annie Piotrowskiej w kategorii „Choreografia / Ruch sceniczny” za choreografię w spektaklach „Gemini tryptyk” oraz „Policzalni”.
Te wyróżnienia pokazują, jak ogromny talent oraz pasję wnoszą artyści związani z Teatrem Rozbark, a także ich ważną rolę w polskiej kulturze teatralnej.
Przypisy
- Teatr Rozbark bez dyrektora. Adrian Lipiński zrezygnował [online], bytomski.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Bytom. Anna Piotrowska dyrektorem Teatru Rozbark | e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Zespół - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- DR ANNA PIOTROWSKA - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Plateau - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Integra - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- POLSKA PLATFORMA TAŃCA 2017 » Art Stations Foundation [online], artstationsfoundation5050.com [dostęp 26.04.2024 r.]
- Ogólnopolska Konferencja Kultury MKiDN - 2017 [online], mkidn.gov.pl [dostęp 15.06.2024 r.]
- Mufmi_Rozbark 2018 | Fundacja Wielki Człowiek [online], wielkiczlowiek.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- SOLO DUO 2021 | Polish artists performances - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- ROZBARK Dance - film dokumentujący projekt - YouTube [online], youtube.com [dostęp 26.04.2024 r.]
- Grajfka - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Młodzi na scenę - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Kuru - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- Lorem ipsum - Bytomski Teatr Tańca i Ruchu Rozbark | e-teatr.pl [online], e-teatr.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- statusM 2018 - ladjanszki.hu/ [online], martaatwork.com [dostęp 26.04.2024 r.]
- Kanarki | premiera spektaklu | Finał Konkursu Plastycznego Ciało Industrialne - Teatr Rozbark [online], teatrrozbark.pl [dostęp 26.04.2024 r.]
- DEVOURER | Alica Minar [online], alicaminar.com [dostęp 26.04.2024 r.]
- Rada Miejska w Bytomiu, Uchwała nr XXI/287/13 [online], 28.10.2013 r. [dostęp 15.09.2021 r.]
- Serwis Zabytki, Teatr Tańca i Ruchu ROZBARK [online] [dostęp 15.09.2021 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty związane z kulturą":
Budynek Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu | Muzeum Górnośląskie w Bytomiu | Bytomskie Centrum Kultury | Opera ŚląskaOceń: Teatr Tańca i Ruchu Rozbark