Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły”

---

Tło historyczne

Krajobraz postindustrialny Żabich Dołów obejmuje różnorodne formacje, takie jak zbiorniki wodne, które niegdyś były osadnikami poflotacyjnymi Zakładów Górniczo-Hutniczych Orzeł Biały. W jego skład wchodzą także zapadliska oraz hałdy, które są efektem wielowątkowej działalności górniczej.

Te zmiany w krajobrazie miały miejsce przede wszystkim na skutek eksploatacji rud cynkowo-ołowiowych, a także osiadania terenu związanym z wydobyciem węgla kamiennego z kopalni Barbara-Chorzów.

Ochrona przyrody, flora i fauna

Obszar chroniony, znany jako zespół przyrodniczo-krajobrazowy, został powołany do życia w 1997 roku na mocy rozporządzenia wydanego przez Wojewodę Katowickiego. Głównym celem jego ustanowienia jest ochrona siedlisk różnych gatunków zwierząt, ze szczególnym naciskiem na ptaki wodne.

W terenie tym ornitolodzy zidentyfikowali 129 różnych gatunków ptaków, wśród których 76 stanowi gatunki lęgowe. Co istotne, w skali całego Górnego Śląska, 17 z tych gatunków jest rzadkich i zagrożonych.

Jednym z najbardziej interesujących aspektów jest zjawisko dużego zagęszczenia populacji lęgowej bączka – gatunku, którego przetrwanie w regionie jest zagrożone. Obok bączka, w Żabich Dołach można spotkać także takie ptaki jak: bąk, bażant, błotniak stawowy, cyraneczka, czajka, dzięcioł duży, kowalik, kuropatwa, łabędź niemy, mazurek, perkoz dwuczuby, perkoz rdzawoszyi, perkoz zausznik, pliszka siwa oraz pliszka żółta, pustułka, remiz, słowik rdzawy, sowa uszata, szczygieł i zięba. Gatunki te stanowią około 30% wszystkich lęgowych ptaków występujących w Polsce.

W bogatej faunie tego obszaru można również spotkać ssaki takie jak: jeż wschodni, kret europejski, ryjówka aksamitna, rzęsorek rzeczek, badylarka, chomik europejski, darniówka zwyczajna, karczownik ziemnowodny, mysz leśna oraz mysz polna, nornik zwyczajny, piżmak, lis rudy, łasica, kuna domowa i kuna leśna, a także tchórz zwyczajny oraz zając szarak. Przejściowo pojawiają się tu również sarny i dziki.

Dodatkowo, Żabie Doły to miejsce zamieszkania dla kilkuset gatunków owadów, 12 gatunków ślimaków oraz 9 gatunków płazów.

Obecnie Żabie Doły ubiegają się o nadanie statusu rezerwatu. W 2012 roku Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Maciejkowice przekazała miastu Chorzów 53 hektary gruntów, które znajdują się w granicach Żabich Dołów.

Kolej

„Na obszarze Żabich Dołów, na terenie nieczynnego torowiska, przebiegała linia kolejowa nr 145 łącząca Radzionków z Chorzowem Starym, jak również istniała dwutorowa linia wąskotorowa. Część nasypu tej linii została rozebrana, a miasto, podczas przeprowadzanej rewitalizacji, urządziło na nim oraz na ziemi po rozebranej linii wąskotorowej, za zgodą ówczesnego właściciela, PKP, utwardzone ścieżki spacerowe. Te nowo powstałe trasy, zbudowane z mineralno-żywicznej substancji, mają długość około 9 450 metrów.

W roku 2022, nowy właściciel nasypów, firma JK Technology z Bytomia, ogłosił plany rozbiórki nasypu, mające na celu odzyskanie znajdującego się tam kruszywa. W związku z tym projektem zaplanowano także wycięcie 860 drzew. Taki zamiar wzbudził sprzeciw zarówno mieszkańców, jak i prezydenta oraz Rady Miasta Chorzowa. Pomimo tego, sprzeciw prezydenta miasta został uchylony przez wojewodę śląskiego Jerzego Wieczorka.

W maju 2023 roku, w tej sprawie zostało wszczęte postępowanie administracyjne, które ma na celu rozstrzygniecie kwestii związanych z planami dotyczącymi nasypów oraz ich wpływem na lokalne środowisko.

---

Oceń: Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Żabie Doły”

---