Miechowicka Ostoja Leśna

---

Historia

Historia okolic Miechowic jest niezwykle interesująca i sięga czasów, gdy lasy te były częścią Puszczy Śląskiej, rozciągającej się na Wyżynie Śląskiej. Od długiego czasu tereny te zaczęły podlegać transformacji, głównie w wyniku działań na rzecz rozwoju przemysłu. Wyrąb drzew w tym regionie trwał co najmniej od XIV wieku, co miało znaczący wpływ na skład flory i fauny tych lasów.

W 1812 roku tereny Miechowic oraz Lasów Miechowicko-Rokitnickich przeszły w ręce kupca Ignarza Domesa z Czeladzi. Od tych czasów, właścicielami tych lasów byli kolejno Aresinowie oraz Tiele-Wincklerowie. To właśnie Tiele-Wincklerowie zasadzili wiele egzotycznych drzew na tym obszarze. W latach 60. XIX wieku Hubert von Tiele-Winckler zdecydował o przeznaczeniu części terenów na cele rekreacyjne, co przyczyniło się do ich większej dostępności dla mieszkańców.

W kolejnych latach, w latach 80. XIX wieku, nastąpiły dalsze zmiany, do których zalicza się wyznaczenie ścieżek oraz ocembrowanie źródeł. Te tereny były również związane z działalnością spółki Preussengrube, która posiadła kopalnię Preussen. W 1923 roku Klaus von Tiele-Winckler sprzedał te obszary tejże spółce Preussengrube AG. Miasto Bytom, dostrzegając potencjał tych terenów, dzierżawiło fragment lasu w 1926 roku, co doprowadziło do utworzenia ogólnodostępnego Miechowicko-Rokitnickiego Parku Leśnego (niem. Waldpark Miechowitz-Rokittnitz). Inicjatywa ta wzięła początek od burmistrza Bytomia, Adolfa Knackricka, oraz starosty Kurta Urbanka, a sam park został uroczyście otwarty 1 maja 1927 roku.

Kurt Urbanek miał wizję stworzenia ogrodu botanicznego w tej okolicy, co częściowo udało mu się zrealizować w okolicach Drogi Ronota i Drogi Różanej. Po drugiej wojnie światowej las miechowicki stał się własnością państwa, a jego zarządzenie przekazano Lasy Państwowe, w ramach Nadleśnictwa Brynek. W związku z utworzeniem leśnego pasa ochronnego GOP, tereny te zostały wyłączone z przemysłowej eksploatacji drewna, co przyczyniło się do zachowania ich naturalnych zasobów.

Część cennych drzew, w tym egzotycznych, została przeniesiona do Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku po 1952 roku. W 2004 roku mieszkańcy Bytomia zainicjowali skuteczną kampanię społeczną, mającą na celu ochronę lasu miechowickiego. W wyniku tych działań, 25 stycznia 2012 roku powstał Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy Miechowicka Ostoja Leśna, którego nazwa nawiązuje do bytomskiej „Ostoi Pokoju”. Utworzono go, aby zachować fragment Lasów Bytomskich, akweny, polany oraz unikalny krajobraz pogórniczy, który powstał na skutek wydobycia rud cynku, ołowiu i żelaza.

Obszar ten obejmuje 305,60 ha w oddziałach leśnych 666-671, 673-677 oraz w fragmencie oddziału 678 Nadleśnictwa Brynek, graniczący na zachodzie z Rokitnicą, na południu z ulicą ks. Jana Frenzla, na północy z ulicą Stolarzowicką, a na wschodzie z osiedlem w dzielnicy Miechowice. Po powołaniu zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, przeprowadzono rewitalizację ścieżki przyrodniczej wokół Trzech Stawów o długości 2,2 km, na której postawiono tablice informacyjne. Ponadto, utworzono nowe ścieżki przyrodnicze, dydaktyczne, rowerowe i piesze, które zostały oficjalnie otwarte 1 grudnia 2012 roku.

Fizjografia

Kompleks leśny w Miechowicach jest miejscem, przez które płynie Potok Rokitnicki, stanowiący jeden z kluczowych elementów lokalnej ekosystemu.

W jego lewym dopływie można znaleźć trzy stawy, znane jako Dolina Trzech Stawów, a także liczne oczka wodne, które zwiększają bioróżnorodność tego regionu.

Rzeźba terenu w tym obszarze została ukształtowana w wyniku działalności górniczej, co doprowadziło do powstania zasypanych szybów oraz hałd. Te ludzkie interwencje pozostawiły trwały ślad w krajobrazie leśnym, wpływając na jego wygląd i dynamikę.

Flora (wybór)

W Miechowickiej Ostoji Leśnej można spotkać wiele interesujących gatunków roślin, w tym niezwykle rzadki czosnek siatkowaty, który zwraca uwagę miłośników flory.

Wśród drzew, które dominują w tym obszarze, znajdują się:

• buk zwyczajny, w tym jego niezwykłe odmiany czerwonolistne i strzępolistne,
• choina kanadyjska,
• cyprysik Lawsona,
• daglezja zielona,
• dąb błotny,
• dąb szypułkowy, którego 150-letni okaz stanowi niesamowity symbol Ostoi,
• grujecznik japoński,
• jodła kalifornijska,
• sosna czarna,
• sosna wejmutka,
• świerk serbski,
• świerk syberyjski,
• tulipanowiec amerykański.

Fauna (wybór)

Miechowicka Ostoja Leśna słynie z bogatej i różnorodnej fauny, która przyciąga miłośników przyrody oraz badaczy ekosystemów. Na tym terenie można spotkać wiele interesujących gatunków zwierząt, które występują w różnych grupach taksonomicznych.

• ssaki: dzik, jeż europejski, kret, kuna domowa, lis, nietoperze, sarna, wiewiórka,
• ptaki: bażant, bocian biały, dzięcioł duży, gil, kuropatwa, myszołów, rudzik, sikora bogatka, skowronek, słowik rdzawy, sójka, zięba,
• gady: jaszczurka zwinka, padalec, zaskroniec, żmija zygzakowata,
• płazy: kumak nizinny, ropucha szara, rzekotka drzewna, traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, żaba moczarowa, żaba trawna, żaba wodna,
• kilkaset gatunków owadów.

Kazda z wymienionych grup zwierząt odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu tego ekosystemu, przyczyniając się do utrzymania równowagi biologicznej oraz różnorodności bioróżnorodności.

Turystyka

W Miechowickiej Ostoi Leśnej znajduje się wiele możliwości turystycznych, które przyciągają miłośników natury. Jednym z istotnych elementów jest „Ciekawe drzewa Lasu Bytomskiego”, czyli ścieżka dendrologiczna, która została stworzona jeszcze przed utworzeniem zespołu przyrodniczo-krajobrazowego.

Na obszarze tym przebiega również Szlak im. Zygmunta Kleszczyńskiego, który cieszy się dużym zainteresowaniem wśród turystów. Ponadto można zwiedzać „Gajdzikowe Górki”, które stanowią kolejną ścieżkę wytyczoną przed powołaniem wspomnianego zespołu, a częściowo zlokalizowaną na terenie Zabrza.

Warto także zwrócić uwagę na różnorodność tras spacerowych, które zachęcają do aktywnego spędzania czasu. Należą do nich:

• Droga Klary,
• Droga Ewy (nazwa przywodzi na myśl Matkę Ewy),
• Droga Ronota,
• Droga Różana.

Nie można zapomnieć o ścieżkach rowerowych, które dodatkowo urozmaicają możliwości wypoczynkowe w tej pięknej okolicy. Miechowicka Ostoja Leśna z pewnością stanie się miejscem, które warto odkryć!

Architektura

Na obszarze Miechowickiej Ostoi Leśnej można znaleźć ciekawą architekturę, która wyróżnia się swoją unikalnością i historycznym znaczeniem.

• Obiekt zwany leśniczówką,
• kamienne ławy z wyrytą inskrypcją „Rosen-Bank. 1888”,
• kamienne kręgi, które prawdopodobnie pełniły funkcje wypoczynkowe.

---

Oceń: Miechowicka Ostoja Leśna

---