Michał Szalast, urodzony 7 września 1979 roku w Bytomiu, to uznany polski fotograf oraz filmowiec dokumentalista. Jego twórczość obejmuje zarówno Polskę, jak i Czechy, co pozwoliło mu na stworzenie wielowymiarowego obrazu kulturowego tych regionów.
Michał jest szczególnie związany z Górnym Śląskiem, gdzie rozwija swoje pasje artystyczne, łącząc fascynację lokalną historią z nowoczesnym podejściem do sztuki wizualnej.
Życiorys
Michał Szalast to wybitna postać w dziedzinie historii oraz sztuki wizualnej. Ukończył studia z zakresu historii na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Zanim skoncentrował się na fotografii, pracował jako publicysta, pedagog i kurator wystaw.
W swojej karierze pełnił rolę fotoreportera dla takich wydawnictw jak „Dziennik Zachodni”, „Super Express”, „East News”, „Forum” i Polska Agencja Prasowa. Jego pasje to głównie fotografia oraz film dokumentalny. W ramach swoich projektów artystycznych dokumentował szereg znaczących wydarzeń i społeczności. Obejmowały one między innymi Letnie Igrzyska Olimpijskie w Pekinie (2008), historie albinosów oraz czarnej społeczności nad jeziorem Wiktorii, co stanowiło rezultat jego wyprawy na wyspę Ukerewe w Tanzanii w 2022 roku.
Do jego działań należy również dokumentowanie rytuałów religijnych w Andaluzji, strategii przetrwania Masajów oraz eksploracja społeczności żydowskiej w Polsce, w tym chasydów w Lelowie i Nakle Śląskim oraz górniczej społeczności na Górnym Śląsku. W swojej pracy artystycznej Michał łączy tradycje fotografii humanistycznej z subiektywnym dokumentem, zwracając uwagę na obrazowość, symbolikę i metaforyczność.
Jego styl w fotografii często charakteryzuje się zastosowaniem czerni i bieli, a także gruboziarnistości i kontrastów światła oraz cienia. Michał poszukuje w swoich obrazach wyjątkowych kompozycji, które przyciągają uwagę widza.
W ciągu swojej kariery zdobył liczne nagrody w konkursach fotografii prasowej, organizowanych przez BZ WBK Press Photo oraz Silesian Press Photo. Poza tym, jest jurorem w wielu konkursach fotograficznych i członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, w szczególności w Okręgu Śląskim. Michał angażuje się w tworzenie teledysków do piosenek, odpowiadając za koncepcję, montaż oraz wideo, a jednym z jego największych projektów była charytatywna produkcja na rzecz hospicjum dla dzieci na Litwie.
Dodatkowo, realizuje reportaże filmowe, bierze udział w festiwalach fotograficznych, wygłasza prelekcje oraz jest zapraszany jako gość na spotkania autorskie. Michał jest także wykładowcą w Instytucie Kreatywnej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w Opawie, stanowiąc jednego z nielicznych Polaków w tej instytucji, gdzie prowadzi zajęcia z historii filmu oraz podstaw pracy z wideo. Popularyzuje historię instytutu oraz dzieli się swoją wiedzą z przyszłymi pokoleniami artystów.
Publikacje
W 2013 roku Michał Szalast brał udział w tworzeniu rozdziału dotyczącego albinosów w Tanzanii. Jego współpraca obejmowała również pisanie tekstów do publikacji powystawowych Krzysztofa Gołucha, takich jak Co siódmy, wydanej w Rudzie Śląskiej w 2017 roku, oraz Hotel, opublikowanej w Białymstoku w 2021 roku. W książce podsumowującej projekt W lustrze fotografii. O fotografii na Śląsku po 2010 opisał historię nowoczesnej fotografii na Śląsku.
Michał Szalast ma również na koncie współautorstwo katalogów wystaw, dla których pełnił rolę kuratora. W 2023 roku zaprezentował album ze zdjęciami z wystawy dotyczącej albinosów, do którego tekst napisał Vladimír Birgus. Jego prace zostały opublikowane w wielu zbiorowych wydaniach, co dodatkowo potwierdza jego wpływ na współczesną scenę artystyczną.
Wystawy
Indywidualne
Michał Szalast zrealizował szereg wystaw indywidualnych, które przyciągnęły uwagę zarówno krytyków sztuki, jak i miłośników fotografii. W 2013 roku zaprezentował swoje prace na wystawie „Albino” w ramach Le Mois International de la Photographie Éclectique de Dol-de-Bretagne. Kolejnym ważnym wydarzeniem była wystawa „Albinos of Tanzania”, która miała miejsce w Galerii Katowice ZPAF w 2016 roku.
W 2018 roku, w Galerii Sztukateria w Knurowie, odbyła się wystawa pt. „Albinosi – Ludzie ze światła”. Następnie w 2019 roku Michał Szalast wystawił prace w Muzeum Historii Katowic, prezentując projekt pod tytułem „Albinosi”. Jego twórczość była także obecna na XII Festiwalu Fotografii Plener 2020 w Żorach, gdzie wystawa Aquanautica zyskała uznanie. W 2022 roku prace artysty mogły być oglądane w Pradze oraz w Opawie, na wystawach pt. „Albíni”.
Zbiorowe
Obok wystaw indywidualnych, Michał Szalast brał także udział w licznych wystawach zbiorowych. Już w 2002 roku pokazał swoje prace na wystawie „Bezdomna” w Galerii Szyb Wilson w Katowicach. W kolejnym roku uczestniczył w wystawie „Portréty” w MDK nr 1 w Bytomiu.
Jego obecność na różnych wystawach zbiorowych obejmowała m.in. I Wystawę Zbiorową ŚTF w Katowicach w 2003 roku oraz Muzykę i Fotografię w Świetochłowicach tego samego roku. W latach 2014-2018 brał udział w licznych wystawach, takich jak Impromptus photographiques w Montpellier i Fotografia jak pamięć bezcenna – Portrety w Tychach. W 2021 roku w Katowicach miała miejsce wystawa „Instytut Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Trzy dekady”, a w 2022 roku uczestniczył w 32. MESIACU FOTOGRAFIE w Bratysławie.
Kuratorstwo i współkuratorstwo
Poza działalnością artystyczną, Michał Szalast angażował się również w kuratorstwo. W 2017 roku był współkuratorem wystawy „Co siódmy” w Muzeum Miejskim w Rudzie Śląskiej oraz w Galerii Sztukateria. W 2018 roku w Prudniku odbyła się wystawa pod jego kuratelą pt. „Umění nás spojuje”.
W kolejnych latach brał udział w licznych projektach, takich jak „Made in Opava” w Białymstoku oraz „Po trzydziestce” w Zabrzu. W 2022 roku Michał Szalast współorganizował wystawę „Wspólna Opawa / Common Opava” na Fotofestiwalu w Łodzi, który odbył się w Off Piotrkowska. Współpraca z Arkadiuszem Golą w 2019 roku doprowadziła do powstania wystawy „Nieznany Dworzec” w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rudzie Śląskiej.
Przypisy
- Michał Szalast Aquanautica [online], Festiwal Fotografii Plener Żory [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- Afričtí albíni, vězni temnoty. Polský fotograf Michal Szalast popisuje, jak žijí | Aktuálně.cz [online], Aktuálně.cz - Víte, co se právě děje, 08.01.2020 r. [dostęp 11.02.2023 r.] (cz.).
- Autor Piotr Nowak Rocznik 1984A.P.N.R.1. Fotograf Autor Piotr Nowak Rocznik 1984A.P.N.R.1. i inni, Michał Szalast - Albinosi - Kwartalnik Fotografia [online], 16.07.2022 r. [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- Michał Szalast „Albinosi” [online], Muzeum Historii Katowic [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- Wernisaż Ludzie ze światła Michał Szalast. [dostęp 11.02.2023 r.]
- AgnieszkaA. Łyko AgnieszkaA., Knurów: Wystawa fotograficzna – Michała Szalasta: ” Albinosi – Ludzie ze światła” [online], 19.05.2018 r.
- ŁukaszŁ. Karkoszka ŁukaszŁ., Autorskie kadry i wizje kryzysu. Ciekawe wystawy w Galerii BWA w Katowicach [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 11.02.2023 r.] .
- Książka z kluczem [online] [dostęp 11.02.2023 r.] .
- Massai [online], Szalast.com [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- Dokumentalista – Michał Szalast. [dostęp 11.02.2023 r.]
- Fenomen Instytutu Twórczej Fotografii w Opawie. Szalast: to szeroka skala gatunków - Polskie Radio 24 - polskieradio24.pl [online], polskieradio24.pl [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- INSTITUT TVŮRČÍ FOTOGRAFIE - BcA. Mgr. Michał Szalast [online], www.itf.cz [dostęp 11.02.2023 r].
- ÓSLA KREDY I DROGĄ – Michał Szalast (zespół) W POZNANIU. [dostęp 11.02.2023 r.]
- Stowarzyszenie „Dawnymi Szlakami” - Michał Szalast [online], Stowarzyszenie „Dawnymi Szlakami” [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- Związek Polskich Artystów Fotografików Okręg Śląski zaprasza na wystawę! [online], ZSTiO nr 3 im E. Abramowskiego w Katowicach - SZKOŁA FOTOGRAFII, MULTIMEDIÓW, GRAFIKI, 04.10.2015 r. [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- Żydzi w Polsce [online], tygodnik.tvp.pl [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- Instytut Twórczej Fotografii Uniwersytetu Śląskiego w Opawie. Trzy dekady. • Galeria Sztuki Współczesnej [online], Galeria Sztuki Współczesnej, 05.11.2021 r. [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- Akademia Fotografii – sezon 2019/2020 - Muzeum Górnośląskie [online], 21.10.2019 r. [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
- CHASYDZI W LELOWIE 2017 / Michał Szalast. [dostęp 11.02.2023 r.]
- ElwiraE. Zborowska ElwiraE., JanJ. Baron JanJ., Biblioteka Śląska wB.Ś. Katowicach Biblioteka Śląska wB.Ś., Śląska fotografia prasowa 2011, Katowice: Biblioteka Śląska, 2013 [dostęp 11.02.2023 r.] .
- Znani fotografowie oprowadzą po wystawie [online], Urząd Miejski w Zabrzu, 19.10.2021 r. [dostęp 11.02.2023 r.] (pol.).
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Heinrich Schulz-Beuthen | Grażyna Dyląg | Hanna Holeksa | Jan Stanienda | Mirosław Jacek Błaszczyk | DK Welchman | Aleksander Kuc (reżyser) | Jan Maszczyszyn | Sławomir Elsner (poeta) | Marzena Godecki | Ewa Uryga | Jan Paweł Krasnodębski | Anna Nehrebecka | Zdzisław Czarnecki (dyrygent) | Michał Muszalik | Ostry (raper) | Gosia Andrzejewicz | Marek Ślosarski | Karin Stanek | Weronika MurekOceń: Michał Szalast