W sercu Bytomia, znajduje się niezwykły budynek starostwa powiatowego, który został wzniesiony w latach 1897-1898. Jest to przykład architektury użyteczności publicznej, która od lat pełni ważną rolę w społeczności lokalnej.
Obiekt ten, wraz z powozownią oraz ogrodzeniem, został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co podkreśla jego historyczne oraz kulturowe znaczenie. Starostwo powiatowe w Bytomiu to nie tylko instytucja administracyjna, ale również jeden z dwóch budynków Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, które przyciągają turystów oraz miłośników historii z całego regionu.
Historia
„Bytom, jako istotny ośrodek miejski, pełnił funkcję siedziby dużego powiatu w Prusach już w XVIII wieku. W wyniku reformy administracyjnej z 1873 roku, powiat został podzielony na kilka mniejszych jednostek, a po kolejnej reformie w 1890 roku powstał samodzielny powiat ziemski oraz grodzki (niem. Standkreis), którego siedzibą został Rozbarek (zob. powiat bytomski).
Budynek główny oraz powozownia zostały wzniesione w latach 1897–1898, zgodnie z projektem wrocławskiego architekta Walthera Kerna. Na parterze zlokalizowane były biuro starostwa, Sąd Przemysłowy oraz Powiatowa Kasa Oszczędności. Natomiast na piętrze znajdowały się prywatne pokoje starosty oraz sala posiedzeń sejmiku. Do 1951 roku gmach stanowił siedzibę starostwa. Po przeprowadzeniu reformy administracyjnej, budynek został przekazany Urzędowi Miernictwa Górniczego, a w 1982 roku trafił do Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, które wykorzystuje go do dziś.
W latach 80. XX wieku w omawianym budynku funkcjonowała galeria autorska Jerzego Dudy-Gracza. Sala posiedzeń została nazwana imieniem Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, barokowego kompozytora pochodzącego z Rozbarku. Odbywają się tam różnorodne wydarzenia, w tym koncerty, konferencje naukowe oraz prezentacje wystaw czasowych. Po rewitalizacji, która miała miejsce w 2012 roku, sala ta została otwarta ponownie, a na suficie odtworzono polichromię.
Warto zaznaczyć, że budynek główny oraz powozownia zostały 13 sierpnia 2004 roku wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego (nr rej. A/117/04). Dodatkowo, 26 listopada 2012 roku do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego wpisano również ogrodzenie posesji (nr rej. A/392/12).
Architektura
Trójkondygnacyjna struktura w stylu eklektycznym została wzniesiona z cegły osadzonej na solidnej podmurówce z kamienia. Elewacje budynku wyróżniają się glazurowanymi i klinkierowymi cegłami, a także kamiennymi detalami. Elementy takie jak szczyty, mansardy oraz wieżyczki odzwierciedlają różnorodność stylów architektonicznych.
Na elewacji zachodniej, która kiedyś zdobił orzeł pruski (zob. herb Prus), po II wojnie światowej umieszczono orła polskiego, który symbolizuje nową tożsamość narodową, zob. (zob. godło Polski). Wnętrze budynku kryje reprezentacyjną salę na piętrze, która zajmuje przestrzeń półtorej kondygnacji, gdzie ściany pokrywa ciemna boazeria a strop zdobi kasetonowy, renesansowy styl.
W narożnikach tej imponującej sali znajdują się herby miast: Bytomia, Katowic, Królewskiej Huty oraz Tarnowskich Gór, co podkreśla regionalne znaczenie tego miejsca. Wysokie okna sali, które pierwotnie były wypełnione witrażami przedstawiającymi personifikacje górnictwa, hutnictwa, rolnictwa, handlu oraz regionu Śląska, zostały obecnie zastąpione witrażami z motywami roślinnymi, co nadaje wnętrzu inny charakter.
Nieopodal głównego budynku znajduje się odrębny, wolnostojący obiekt, który pierwotnie pełnił funkcję wozowni. Posesję otacza ogrodzenie wykonane z kamienia i metalu z elegancko kutymi detalami, które przedstawiają m.in. głowy górników. Na murowanych fragmentach ogrodzenia umieszczono płaskorzeźby z wyburzonej, historycznej kamienicy przy placu Tadeusza Kościuszki w Bytomiu, co dodatkowo wzbogaca historię tej architektury.
Pozostałe obiekty w kategorii "Instytucje i organizacje rządowe":
Zespół dawnego ewangelickiego ośrodka opiekuńczego „Ostoja Pokoju” | Budynek Urzędu Miejskiego w Bytomiu | Budynek sądu w BytomiuOceń: Budynek starostwa powiatowego w Bytomiu