Wojciech Brzoska

---

Życiorys

Wojciech Brzoska to postać, która odgrywa istotną rolę w polskiej kulturze literackiej oraz muzycznej. W 1997 roku ukończyłIV Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. Następnie w 2002 roku zdobył dyplom z kulturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Swoją karierę zawodową związał z więziennictwem, w którym pracował od 2002 roku jako wychowawca ds. kulturalno-oświatowych w areszcie śledczym w Katowicach.

Brzoska aktywnie angażował się w organizowanie wydarzeń literackich i kulturalnych dla więźniów, w tym koncertów oraz spotkańautorskich. Wyróżniał się jako pomysłodawca i organizator ogólnopolskiego konkursu poetyckiego, który był adresowany do osób osadzonych, a jego dzieje są połączone z nazwiskiem Jeana Geneta. Na przełomie lat 2022–2023 pełnił funkcję rzecznika prasowego katowickiego aresztu.

Jako poeta zadebiutował w 1998 roku poprzez publikację kilku wierszy w literackim czasopiśmie „FA-art”. Jest autorem wielu tomików wierszy, które zostały opublikowane zarówno w antologiach krajowych, jak i zagranicznych, obejmujących takie kraje jak Stany Zjednoczone, Niemcy, Hiszpania, Serbia, Słowenia, Czechy oraz Słowacja. Jego twórczość znalazła swoje miejsce w licznych czasopismach literackich i kulturalnych, takich jak m.in. Tygodnik Powszechny, Odra, Twórczość, Przekrój, Czas Kultury, Zeichen & Wunder, Sodobnost, Cordite Poetry Review oraz Manuskripte.

W latach 2003–2005 sprawował funkcję redaktora w magazynie literackim Kursywa. Dodatkowo, był redaktorem działu poezji w internetowym dwutygodniku artPAPIER. W 2007 roku został uhonorowany jako pierwszy laureat Nagrody Otoczaka. W 2022 roku, dzięki Bibliotece Śląskiej w Katowicach, ukazała się jego monografia zatytułowana „Poetyka ucha. O wierszach Wojciecha Brzoski”.

W 2011 roku współuczestniczył w tworzeniu zespołu muzycznego Brzoska i Gawroński, a także był jednym z założycieli zespołów Brzoska/Marciniak/Markiewicz (Brzoska Kolektyw) oraz Piksele. Członkowie zespołów nagrali kilka albumów i zagrali wiele koncertów, co znacząco wpłynęło na lokalną scenę muzyczną. Obecnie mieszka w Katowicach.

Twórczość

Książki poetyckie

Wojciech Brzoska, uznawany za jednego z ważniejszych współczesnych poetów, ma na swoim koncie wiele wydanych tomików poezji, które zdobyły uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Oto kilka z jego znaczących dzieł:

• Blisko coraz dalej, IW Świadectwo, Bydgoszcz 2000. ISBN 83-87531-54-5,
• Niebo nad Sosnowcem, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2001. ISBN 83-86735-70-8,
• Wiersze podejrzane, Mamiko, Nowa Ruda 2003. ISBN 83-918660-5-X,
• Sacro casco, Mamiko, Nowa Ruda 2006. ISBN 83-60224-10-2,
• Przez judasza, Portret, Olsztyn 2008. ISBN 978-83-60477-15-1,
• Drugi koniec wszystkiego, Instytut Mikołowski, Mikołów 2010. ISBN 978-83-60949-88-7,
• W każdym momencie, na przyjście i odejście, WBPiCAK, Poznań 2015. ISBN 978-83-64504-36-5,
• Jutro nic dla nas nie ma, Dom Literatury w Łodzi, Łódź 2017. ISBN 978-83-62733-61-3,
• Ucho środkowe, Dom Literatury w Łodzi, Łódź 2020. ISBN 978-83-66318-19-9,
• Plejady, Biblioteka Śląska, Katowice 2021. ISBN 978-83-64210-85-3,
• Senny ofsajd, Convivo, Warszawa 2022. ISBN 978-83-965949-3-8,
• Fuertemuerte, Dom Literatury w Łodzi, Łódź 2024. ISBN 978-83-8379-009-1.

Płyty LP

Oprócz twórczości poetyckiej, Brzoska zrealizował również ciekawe projekty muzyczne. Poniżej przedstawiono wybrane płyty LP:

• Brzoska i Gawroński Nunatak, Ars Cameralis, Katowice 2012,
• Brzoska i Gawroński, Słońce, lupa i mrówki, WBPiCAK, Poznań 2015,
• Brzoska i Gawroński, Zapominanie, Fundacja im. Karpowicza, Wrocław 2019,
• Brzoska/Marciniak/Markiewicz, Brodzenie, Fundacja Kaisera Soze 2018,
• Brzoska/Marciniak/Markiewicz, Wpław, Fundacja Kaisera Soze 2019,
• Piksele, Martwe, Czar Prysł, 2020.

Wybrane publikacje w antologiach

Wojciech Brzoska jako autor wielokrotnie pojawiał się w ważnych antologiach poezji, co potwierdza jego znaczenie w literackim krajobrazie Polski. Jego utwory zawarte są m.in. w:

• W swoją stronę. Antologia młodej poezji Śląska i Zagłębia. Wyb., oprac. i wstęp P. Majerski, Katowice 2000,
• Zagłębie poetów. Antologia. Wyb. i oprac. M. Kisiel, P. Majerski, Katowice 2002,
• Antologia nowej poezji polskiej 1990–2000. Red. M. Czyżowski, R. Honet, Kraków 2004,
• Martwe punkty. Antologia poezji „Na Dziko” (1994–2003). Wyb. i oprac. Dariusz Pawelec, Katowice 2004,
• In Our Own Words. Volume 5. A Generation Defining Itself. Oprac. M.P. Weaver, Stany Zjednoczone 2004,
• Navigationen. 2. Transatlantisches Treffen Junger Autoren 2004. Wyb. B.T. Pohle, Berlin 2005,
• Dnevi poezije in vina, Oprac. J. Ciglenecki, D. Dragojevic, S. Grobovsek, Medana 2005,
• Mrtvé body. Antologie poezie Na divoko, Ostrawa 2006 (Mrtve body. Antologia poézie zo Sliezska, Bratislava 2006),
• Pisane światłem. Antologia poezji inspirowanej fotografią. Oprac. B. Marek, Z. Harasym, T. Kaliściak, Olszanica 2007,
• Stanje pripravnosti. Pregled savremene poljske poezije – autori rođeni 1960. Godine i kasnije. Wyb. A. Šaranac, Serbia 2010,
• Poesia a contragolpe. Antologia de poesia polaca contemporanea (autores nacidos entre 1960 y 1980). Oprac. A. Murcia, G. Beltran, X. Farre, Saragossa 2012,
• Węzły, sukienki, żagle. Nowa poezja, ojczyzna i dziewczyna. Antologia wierszy współczesnych. Oprac. A. Fryz, Kutno 2013,
• Przewodnik po zaminowanym terenie. Helikopter. Antologia tekstów z lat 2011–2015. Wyb. i oprac. K. Śliwka, M. Śnieciński, Wrocław 2016.

Wybrane opracowania twórczości

Krytycy oraz badacze literatury również dostrzegają wartość jego twórczości, co znajduje odzwierciedlenie w licznych opracowaniach:

• Literackie Zagłębie, pod red. M. Kisiela, P. Majerskiego, Sosnowiec 2003,
• A. Dziadek: Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Katowice 2004,
• Paweł Majerski, Brzoska Wojciech, w: Pisarze i badacze literatury w Zagłębiu Dąbrowskim. Słownik biobibliograficzny, tom 1 (pod redakcją Pawła Majerskiego), Sosnowiec 2002, s. 15–17,
• K. Maliszewski: Rozproszone głosy. Notatki krytyka, Warszawa 2006,
• J. Klejnocki: Literatura w czasach zarazy. Szkice i polemiki, Warszawa 2006,
• B. Bodzioch-Bryła: Ku ciału post-ludzkiemu… Poezja polska po 1989 roku wobec nowych mediów i nowej rzeczywistości, Kraków 2006,
• Pisarze z Zagłębia, pod red. M. Kisiela, P. Majerskiego, Sosnowiec 2010,
• M. Boczkowska: Codzienność, wyobraźnia, metafizyka. Poezja na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim po roku 1989, Katowice 2010,
• M. Orliński: Płynne przejścia. Szkice o współczesnej poezji polskiej, Mikołów 2011,
• P. Kozioł: Przerwane procesy. Szkice o poezji najnowszej, Warszawa 2011,
• E. Sołtys-Lewandowska: O „ocalającej nieporządek rzeczy” polskiej poezji metafizycznej i religijnej drugiej polowy XX i początków XXI wieku, Kraków 2015,
• A. Kałuża, Trzeźwe obserwacje, w: Nowe Książki, nr 6/2010,
• G. Tomicki, Notatki na stronie, w: Odra, nr 12/2015,
• P. Kuliński, Poeta jak broker słów, w: Wyspa, nr 3/2015,
• J. Świąder, recenzja płyty Słońce, lupa i mrówki, w: Gazeta Wyborcza, nr 21/7/15,
• Zbigniew Kadłubek, Jan Baron (red.) Poetyka ucha. O twórczości Wojciecha Brzoski. Wyd. Biblioteka Śląska, Katowice 2022.

---

Oceń: Wojciech Brzoska

---