IV Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego, znane również jako Sikorak czy Chrobry, to publiczna placówka edukacyjna, która znajduje się w Bytomiu.
Szkoła ta pełni ważną rolę w systemie edukacyjnym miasta, oferując młodzieży szerokie możliwości rozwoju.
Historia
Założenie IV Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu sięga końca XIX wieku. Początkowo powstały w 1895 roku dwie klasy niemieckiego gimnazjum, zwane Sexten, zlokalizowane były w budynku remizy straży pożarnej. Już w 1896 roku odbyła się ich przeprowadzka do budynku dawnej żydowskiej szkoły, usytuowanej przy rogu ulic Langestraße (obecnie ul. Józefczaka) oraz Goystraße (dzisiejsza ul. Rostka), w miejscu na którym obecnie mieści się miejskie targowisko.
Rok 1897 przyniósł powołanie Miejskiej Katolickiej Szkoły Realnej (niem. Städtische Katholische Realschule). Na potrzeby tej instytucji stworzono nowoczesny budynek o secesyjnej architekturze, który wybudowano w latach 1901–1902 według projektu architekta Karla Bruggera, a prace budowlane nadzorował mistrz murarski J. Wygasch. W dniu 8 maja 1903 roku szkołę przeniesiono do nowego obiektu, który do dziś można odnaleźć przy placu Sikorskiego 1, dawniej znanym jako Kaiserstraße 3. W 1907 roku nastąpiła zmiana statusu placówki na Miejską Szkołę Realną Stopnia Licealnego (niem. Städtische Oberrealschule), co umożliwiło uczniom przystąpienie do matury oraz podjęcie studiów wyższych.
Około roku 1910, strona społeczna uczcili cesarza niemieckiego Fryderyka II Wielkiego, odsłaniając przed szkołą pomnik w jego honorze, na ceremonii obecny był cesarz Wilhelm II Hohenzollern. Po roku 1935, w wyniku przejęcia władzy przez Adolfa Hitlera, placówka przyjęła nową nazwę, która funkcjonowała aż do 1945 roku – Miejską Szkołę Realną Stopnia Licealnego im. Adolfa Hitlera (niem. Adolf Hitler Schule – Städtische Oberschule für Jungen in Beuthen).
Po zakończeniu II wojny światowej i przyłączeniu Bytomia do Polski, doszło do przekształcenia budynku w II Państwowe Gimnazjum i Liceum Męskie, utworzone przez Kuratorium Śląskiego Okręgu Szkolnego. Szkoła, mimo zniszczeń, została przygotowana do rozpoczęcia zajęć przez dyrektora Tadeusza Wilka, który do kwietnia 1945 roku zdołał skompletować grono nauczycielskie. W 1949 roku, placówka zyskała nową nazwę – II Ogólnokształcącą Szkołę Stopnia Podstawowego i Licealnego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, a jej charakter stał się świecki. W 1958 roku nadano jej imię Bolesława Chrobrego.
W 1973 roku, szkoła wzięła udział w obchodach roku kopernikowskiego, organizując sesję poświęconą Mikołajowi Kopernikowi oraz jego osiągnięciom. Z kolei w 1977 roku, budynek został wpisany do rejestru zabytków, co zapewniło mu dodatkową ochronę. W kolejnych latach, w latach 80. XX wieku, nastąpiła reorganizacja, tworząc Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Bolesława Chrobrego, w skład którego wchodziły IV Liceum Ogólnokształcące, Liceum dla Pracujących oraz Liceum Ekonomiczne.
W 1990 roku, szkoła była gospodarzem konferencji, na której dyrektor Jan Szczyra wygłosił referat dotyczący pracy samorządowej młodzieży. Na początku XXI wieku, w 2000 roku, podjęto inicjatywę remontu zegara, który przez długi czas był nieczynny. W roku szkolnym 2006/2007 uczniowie zorganizowali spektakl West Side Story w Bytomskim Centrum Kultury, a także przeprowadzono remont sali lustrzanej, przywracając jej dawną świetność.
Kalendarium
1895-1945
- 1895 – otwarcie w remizie straży pożarnej dwóch klas niemieckiego gimnazjum, tzw. Sexten,
- 1896 – przeniesienie do budynku żydowskiej szkoły przy ul. Langestraße, róg Goystraße,
- 1897 (1 maj) – powstanie Miejskiej Katolickiej Szkoły Realnej (niem. Städtische Katholische Realschule),
- 1900–1901 – budowa miejskiej sali gimnastycznej (niem. Städtische Turnhalle),
- 1901–1902 – budowa nowego budynku szkoły przy placu Sikorskiego,
- 1903 (8 maj) – otwarcie nowego obiektu szkolnego,
- 1905 (okres wielkanocny) – otwarcie najstarszej klasy (niem. Oberprima),
- 1906 – przekształcenie na Miejską Katolicką Szkołę Realną w Stopniu Licealnym,
- 1907 – uzyskanie statusu Miejskiej Szkoły Realnej Stopnia Licealnego (niem. Städtische Oberrealschule),
- 1910 (26 listopad) – odsłonięcie pomnika Fryderyka II przed szkołą,
- 1935–1945 – przekształcenie nazwy na Miejską Szkołę Realną im. Adolfa Hitlera (niem. Adolf Hitler Städt Schule – Städtische Oberschule für Jungen in Beuthen),
po 1945
- 1945 – utworzenie II Państwowego Gimnazjum i Liceum Męskiego przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Śląskiego,
- 1949 – zmiana nazwy na II Ogólnokształcącą Szkołę Towarzystwa Przyjaciół Dzieci,
- 1966 – podział na Szkołę Podstawową nr 47 oraz IV LO im. Bolesława Chrobrego,
- 1967 (1 marca) – ufundowanie nowego sztandaru szkoły przez Kopalnię Węgla Kamiennego Bobrek,
- lata 70 – powstanie gazetki szkolnej „A jednak się kręci”,
- 1972 – wyprowadzka szkoły podstawowej,
- 1975 – umieszczenie tablicy upamiętniającej 30. rocznicę zwycięstwa nad faszyzmem,
- 1977 (28 marca) – wpisanie budynku do rejestru zabytków (nr rejestru 1224/77),
- 1977 (grudzień) – pierwszy numer gazetki „A jednak się kręci…”,
- 1979/1980 – przekształcenie w Zespół Szkół Ogólnokształcących,
- lata 80 – kapitalny remont i czyszczenie elewacji,
- 1990 – organizacja konferencji dyrektorów placówek oświatowych,
- 2000 – uruchomienie zegara po remoncie,
- 2006/2007 – remont Sali Gimnastycznej i Sali Lustrzanej,
- 2015 – remont stolarki okiennej oraz dachu,
Dyrektorzy szkoły
1897-1945
- dr Herman Flaschel (1897–1923),
- dr Joseph Wolko (1923–1934),
- Paul Kronenberg (1934–1945),
od 1945
- Tadeusz Wilk (1945–1948),
- Zbigniew Duszyk (1948–1950),
- Władysław Nitka (1950–1951),
- Michał Gonciarz (1951–1968),
- Karol Szalbot (1968–1974),
- Bernard Kocur (1974–1984),
- Jan Szczyra (1984–1991),
- Danuta Rojek (1991–1997),
- Marian Kupczyk (1997–2009),
- Tadeusz Paliga (2009–2019),
- Bożena Balcerak (od 2019).
Budynek
Historia budynku IV Liceum Ogólnokształcącego w Bytomiu sięga 1902 roku, kiedy to rozpoczęto jego budowę według projektu architekta Karla Bruggera. Styl secesyjny, w którym został zaprojektowany, charakteryzuje się eleganckimi zdobieniami oraz unikalnymi detalami architektonicznymi.
Zewnętrzna część obiektu jest pokryta glazurowaną cegłą, co nadaje mu wyjątkowy wygląd. Na frontonie umieszczony jest herb Bytomia, co dodatkowo podkreśla lokalny charakter szkoły. Ponad dachem o konstrukcji dwuspadowej krytym dachówką, wznosi się wieżyczka zegarowa, na której znajduje się dzwon. Zakończona ona jest kopulastym szczytem, zdobionym falistymi konturami, które są typowe dla stylu secesyjnego.
Budynek ten 28 marca 1977 roku został oficjalnie wpisany do rejestru zabytków, co stanowi potwierdzenie jego historycznego i architektonicznego znaczenia w województwie śląskim.
Na jednej ze ścian widnieje napis w języku niemieckim: Hier streb’ die Jugend mit Fleiß und Tugend, co można przetłumaczyć jako: Tutaj trudzi się młodzież pilnie i cnotliwie. Jest to odzwierciedlenie wartości edukacyjnych oraz etycznych, jakie były przekazywane uczniom. W przeszłości, na frontowej elewacji budynku znajdował się również napis: Städtische Katholische Realschule, który niestety został zniszczony po wojnie.
Oprócz głównego budynku, szkoła dysponuje dodatkowymi obiektami, w tym salą gimnastyczną, która została wybudowana w 1901 roku i gruntownie wyremontowana na przełomie 2006 oraz 2007 roku, a także salą przeznaczoną do aerobiku.
W roku 2000, kluczowym krokiem w historii budynku było podjęcie decyzji o remoncie zegara, który od dłuższego czasu nie działał. Inicjatywę w tej sprawie podjął dyrektor szkoły Marian Kupczyk. Teraz, co kwadrans, gong wybijany jest w odpowiedniej ilości – jeden raz na pierwszy kwadrans, dwa na drugi i tak dalej, co nadaje żywy rytm dniu szkolnemu.
Edukacja
Program nauczania
W roku szkolnym 2021/2022, IV Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu, proponowało uczniom wybór z czterech klas, z każdą z nich nawiązującą do różnych rozszerzeń. Warto zaznaczyć, iż wszystkie klasy posiadają język angielski w zakresie rozszerzonym:
- Klasa A – język angielski, geografia oraz wiedza o społeczeństwie,
- Klasa B – język angielski, biologia oraz chemia,
- Klasa C – język angielski, język polski oraz biologia lub historia,
- Klasa D – język angielski, matematyka oraz fizyka lub informatyka.
Ze względu na szczególne zainteresowanie Klasą „C” wśród uczniów, postanowiono utworzyć dodatkową klasę z tymi samymi rozszerzeniami:
- Klasa E – język angielski, język polski oraz biologia lub historia.
Współprace i patronaty
W IV Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu współpraca z różnymi instytucjami oraz patronaty są niezwykle ważne. Uczniowie mają okazję współpracować z na przykład:
- Uniwersytetem Śląskim – Wydział Filologiczny,
- Politechniką Śląską,
- Śląskim Uniwersytetem Medycznym,
- Teatrem Tańca i Ruchu Rozbark,
- Bytomskim Centrum Kultury,
- Teatrem Powszechnym im. Zygmunta Hübnera (Warszawa).
Media społecznościowe
W wyniku pandemii koronawirusa, media społecznościowe stały się kluczowym narzędziem komunikacji w IV Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego. Konta i profile są systematycznie aktualizowane przez Samorząd Uczniowski oraz wybranych nauczycieli, przynosząc nowe wpisy, zdjęcia i filmy. Możemy znaleźć:
- oficjalną stronę szkoły na Facebooku,
- oficjalne konto szkoły na Instagramie,
- oficjalne konto Samorządu Uczniowskiego na Instagramie.
Szkoła dysponuje również swoją oficjalną stroną internetową, która jest cennym źródłem informacji.
Znani nauczyciele
od 1945
W IV Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu, w okresie od 1945 roku, uczyli się oraz pracowali znakomici pedagodzy, którzy znacząco wpłynęli na rozwój uczniów oraz na lokalną społeczność.
- Tadeusz Wilk – pełnił funkcję wojewody lubelskiego od 1981 do 1988 roku, był także posłem na Sejm PRL w latach 1961–1965 oraz dyrektorem tej szkoły w latach 1945–1948, znaczący działacz polityczny,
- mgr Walerian Bętkowski – nauczyciel biologii, uznawany polski botanik i przyrodnik, ekspert w metodyce nauczania, aktywny działacz na rzecz ochrony przyrody,
- mgr Marian Kupczyk – nauczyciel geografii, dyrektor szkoły w latach 1997–2009, geograf oraz autor zadań maturalnych w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej,
- mgr Magdalena Janczewska – nauczycielka historii, znana historyczka,
- mgr Agnieszka Froń-Smandek – nauczycielka języka polskiego, polonistka oraz lokalna działaczka i aktywistka zaangażowana w życie społeczności,
- mgr Agnieszka Solecka – nauczycielka języka polskiego, polonistka, a także wicedyrektor szkoły od roku 2019,
- mgr Joanna Furtak – nauczycielka biologii oraz biolog,
Każda z tych postaci wnosiła nie tylko wiedzę, ale i pasję do nauczania, inspirując kolejne pokolenia uczniów.
Sławni uczniowie i absolwenci
od 1945
W historii IV Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu, znaczące miejsca zajmują wybitni uczniowie i absolwenci tej szkoły. Świecący przykładami są:
- Małgorzata Andrzejewicz (wcześniej znana jako Małgorzata Andrzejczuk) – utalentowana piosenkarka,
- Eugeniusz Dębski – uznawany pisarz,
- Sebastian Kłaczyński – hokeista, który zdobył wiele wyróżnień,
- Joanna Orleańska – znakomita aktorka, znana z licznych ról na scenie i ekranie,
- Tomasz Gut – aktor, który zyskał uznanie w świecie teatru,
- Bartłomiej Brede – literat, który wniósł sporo do polskiej literatury.
Ci absolwenci przyczynili się do tworzenia prestiżu tej szkoły, a ich osiągnięcia są świadectwem wysokiej jakości kształcenia oferowanego przez IV Liceum.
Przypisy
- Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 07.10.2022 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 14.10.2022 r.]
- Michalina Bednarek: Budynek z barwną elewacją i zegarem do dziś jest jednym z najpiękniejszych. Choć jego historia była trudna. [w:] wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 17.08.2017 r. [dostęp 18.08.2017 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Szkoły":
Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Ludomira Różyckiego w Bytomiu | Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu | Państwowe Szkoły Budownictwa | Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Bytomiu | Budynek IV Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu | Budynek szkoły muzycznej w Bytomiu | I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w BytomiuOceń: IV Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Bytomiu