Plac Tadeusza Kościuszki w Bytomiu

---

Historia

„Plac Kościuszki w Bytomiu od zawsze pełnił istotną funkcję w życiu miasta. Już na mapach z 1888 roku możemy dostrzec, że teren ten był całkowicie zabudowany. Kluczowym czynnikiem, który przyczynił się do jego znaczenia, było połączenie Bytomia z siecią kolejową oraz budowa dwóch dworców w latach 1869 oraz 1872. Istotną częścią infrastruktury była ulica Bahnhofstrasse, która dzisiaj nosi nazwę ul. Dworcowa, łącząca jeden z dworców z placem. To połączenie doprowadziło do licznych przekształceń w okolicy.

W rezultacie na placu pojawiły się piękne, czteropiętrowe kamienice, w których mieściły się hotele, luksusowe sklepy i restauracje. Uroku dodawała znajdująca się w centrum fontanna. W 1894 roku na placu zainaugurowano pierwszy tramwaj parowy, a nieco później, bo w 1898 roku, uruchomiono tramwaj elektryczny. Lata 1913–1970 to okres, w którym plac był przekraczany przez dwie niepołączone linie tramwajowe, reprezentujące dawny tramwaj regionalny oraz miejski. Warto zaznaczyć, że aż do 1907 roku funcjonował tam także główny bytomski urząd pocztowy.

W dniu 26 października 1972 roku, rada miejska ogłosiła ogólnopolski konkurs na nowe zagospodarowanie śródmieścia. W zgodzie z planami ówczesnych władz, w miejscu zburzonego kwartału zabudowań, miał powstać dom towarowy o powierzchni 10 tys. m² oraz „Salon Eldomu” o powierzchni 25 tys. m². W 1977 roku rozpoczęto realizację tego projektu. Jednak przy wyburzaniu wszystkich 23 budynków odnotowano liczne trudności, ponieważ niesłusznie stwierdzono, że kamienice przy placu Kościuszki mogą zagrażać zawaleniem w wyniku szkód górniczych. Kwestie związane z rozbiórką były niestety problematyczne, a największe wyzwania stanowił dom handlowy, który musiał zostać zniszczony z użyciem ładunków wybuchowych.

Ostatecznie proces wyburzania całego kwartału okazał się znacznie kosztowniejszy, niż pierwotnie przewidywano, co doprowadziło do rezygnacji z budowy zamierzonych obiektów. Z dawnego, tętniącego życiem bulwaru pozostał jedynie cichy skwer, pokryty trawą i drzewami.

Czasy dzisiejsze

W przestrzeni centralnej Bytomia, plac Tadeusza Kościuszki przetrwał wiele zmian, z których jedynie nieliczne detale architektoniczne dotrwały do czasów obecnych. Obecnie można zobaczyć jedynie kilkadziesiąt elementów, w tym 16 unikalnych płyt ceramicznych oraz znane dzieło „cztery pory roku”, które zostały przekazane przez władze Polski Ludowej do Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie. Warto również odwiedzić mury filii Muzeum Górnośląskiego, które zlokalizowane jest przy ulicy W. Korfantego 34, gdzie można podziwiać pozostałości architektoniczne placu.

W 2006 roku przestrzeń przy placu Kościuszki została sprzedana za kwotę 15 milionów złotych szwedzkiej firmie Braaten+Pedersen plus Partners. W wyniku tej transakcji powstało nowoczesne centrum handlowo-rozrywkowe Agora. Obiekt ten mieści ponad sto sklepów oraz punktów usługowych, a także oferuje różnorodne opcje gastronomiczne, centrum rozrywki oraz wielosalowe kino, co czyni go miejscem z dużą różnorodnością atrakcji.

Południowa ściana galerii łączy się z północną pierzeją placu, co przywraca mu pierwotne wymiary, jakie miał przed wyburzeniami z 1979 roku. Uroczyste otwarcie tego nowoczesnego obiektu miało miejsce 15 listopada 2010 roku, co było istotnym wydarzeniem w historii placu Tadeusza Kościuszki.

---

Oceń: Plac Tadeusza Kościuszki w Bytomiu

---