Ulica Józefa Jainty w Bytomiu

Ulice i place

Ulica Józefa Jainty w Bytomiu to niezwykle interesująca arteria, która ma swoje korzenie sięgające średniowiecza. Jest ona kluczowym punktem w Śródmieściu Bytomia, gdzie historia splata się z codziennym życiem mieszkańców.

Ulica rozciąga się na długości około 200 metrów, zaczynając od północno-zachodniego narożnika Rynku w Bytomiu i prowadzi do skrzyżowania z ulicą Józefa Kwietniewskiego. Znajdując się w centralnej części miasta, ma swój niepowtarzalny urok oraz znaczenie.

Przez lata ulica ta była świadkiem wielu zmian urbanistycznych, jednak jej historyczny charakter pozostaje niezmienny. To doskonałe miejsce, aby poczuć klimat Bytomia i odkryć jego tajemnice.

Przebieg i ruch uliczny

Ulica Jainty zaczyna się od bytomskiego Rynku, gdzie leży równolegle do północno-wschodniej pierzei tego miejsca. Następnie biegnie w prostej linii w kierunku północno-zachodnim, osiągając końcowy punkt przy ulicy Józefa Kwietniewskiego, która jest częścią drogi krajowej nr 94. Całkowita długość tej ulicy wynosi około 200 metrów, a jej szerokość oscyluje od 8 do 13 metrów. Jest to jedna z dziewięciu ulic, które wyłaniają się prostopadle z Rynku.

Warto podkreślić, że ulica ta jest jednokierunkowa – wjazd od strony Rynku jest zabezpieczony niskimi, nieruchomymi słupkami, które skutecznie blokują ruch pojazdów. Alternatywnie, do ulicy można wjechać od strony ulicy Stanisława Webera. Na odcinku od skrzyżowania z tą ulicą w stronę Rynku obowiązuje (z pewnymi wyjątkami) zakaz ruchu. Ponadto, na ulicy Jainty wprowadzono ograniczenie prędkości wynoszące 30 km/h.

Historia

W przeszłości ulica Józefa Jainty stanowiła integralną część średniowiecznego układu urbanistycznego Bytomia, a jej obecność odzwierciedlają najstarsze plany tego miasta. Została założona na prawie niemieckim, przy czym znajdowała się wewnątrz murów miejskich. Można ją datować co najmniej na połowę XVIII wieku.

W owym czasie nosiła nazwę Tarnowitzer Straße, co w tłumaczeniu oznacza Ulica Tarnogórska. Akurat ta nazwa była używana dla odcinka od Rynku do przecięcia z linią kolejową, w miejscu współczesnego skrzyżowania ulicy Wrocławskiej z ulicą Powstańców Warszawskich. Odkąd znajdowała się w bezpośrednim sąsiedztwie bramy Tarnogórskiej, to droga za nią prowadziła w kierunku Pyskowic, mimo że sugerowała coś innego.

Obecna nazwa ulicy upamiętnia powstańca śląskiego, Józefa Jaintę. Historia tej ulicy ściśle związana była z kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu, który znajdował się w jej pobliżu, aż do czasów po II wojnie światowej, kiedy to zmieniono układ przestrzenny Rynku poprzez jego dwukrotne powiększenie.

W dziewiętnastym wieku na ulicy założono torowisko tramwajowe, które funkcjonowało do około 1971 roku, kiedy to zdecydowano się na jego likwidację. Kilka lat później, w 1979 roku, doszło do wyburzenia południowej pierzei ulicy Józefa Jainty oraz kwartału zabudowy przy ulicy Dzieci Lwowskich i placu Kościuszki. Plany przewidywały wykorzystanie tego terenu pod budowę domu handlowego oraz budynku usługowego, jednak z powodów finansowych projekt ten nigdy nie został zrealizowany.

Dopiero na początku XXI wieku obszar ten zyskał nowe życie poprzez budowę galerii handlowej Agora Bytom, a niektóre z istniejących budynków zostały poddane rewitalizacji, co przyczyniło się do ożywienia tej części miasta.

Architektura

W przypadku obiektów przy ulicy Józefa Jainty w Bytomiu, należy podkreślić ich bogatą historię i różnorodność stylów architektonicznych, które są świadectwem różnych epok. Obiekty są przedstawione w kolejności według obecnej numeracji, zaczynając od Rynku i kierując się na zachód.

Pierzeja północna

  • nr 8 – to kamienica z okresu międzywojnia, reprezentująca styl modernistyczno-funkcjonalistyczny,
  • nr 10 – jest to kamienica z początku XX wieku, w której można zauważyć połączenie stylów: historyzmu, secesji oraz modernizmu,
  • nr 12 – zabytkowa kamienica neorenesansowa datowana na drugą połowę XIX wieku,
  • nr 14 – również zabytkowa kamienica neorenesansowa z lat osiemdziesiątych XIX wieku, z atrakcyjnym sklepem na parterze,
  • nr 16 – kamienica w stylu neorenesansowym z przełomu XIX i XX wieku,
  • dom staromiejski przy ul. Stanisława Webera 2 z XVIII wieku, który również odgrywa ważną rolę w architekturze tego rejonu,
  • nr 18 – zabytkowa kamienica czynszowa z 1902 roku, charakteryzująca się eklektyczno-secesyjnym stylem, zaprojektowana przez K. Segnitza,
  • nr 20 – to secesyjna kamienica z 1902 roku, która była dziełem architektów M. Hohmanna i F. E. Neumanna,
  • nr 22 – trójkondygnacyjna kamienica neorenesansowa z około 1890 roku, z parterem przekształconym w 1936 roku, która przeszła remont w latach 2007–2008,
  • ul. Browarniana 1,
  • nr 24 – kamienica w stylu art déco z 1911 roku,
  • nr 26 – modernistyczna kamienica z początku XX wieku,
  • nr 28 – kamienica znana jako „dom Kallera” z około 1880 roku, utrzymana w stylu historyzmu oraz neorenesansu, która obecnie znajduje się w złym stanie technicznym, przejawiającym się spękaniami na ścianach zewnętrznych.

Pierzeja południowa

  • nr 9 – budynek mieszkalny,
  • nr 11 – również budynek mieszkalny,
  • nr 13 – kolejny budynek mieszkalny,
  • nr 15 – kamienica z 1906 roku, zachwycająca stylem eklektyczno-secesyjnym,
  • nr 17 – kamienica z 1866 roku o stylu historyzmu oraz neorenesansu,
  • nr 19 – budynek z lat 1886–1887, utrzymany w stylu eklektycznym,
  • ul. Dzieci Lwowskich 1 – niestety, zabytkowa kamienica z tej lokalizacji została wyburzona, co pozostawiło obecnie pustą działkę,
  • Plac Tadeusza Kościuszki 1 – Agora Bytom, która stała się nowym punktem na mapie architektonicznej Bytomia.

Oceń: Ulica Józefa Jainty w Bytomiu

★★★★★
Średnia ocena:4.51 Liczba ocen:7