Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu


W Bytomiu znajduje się historyczny kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który stanowi ważny zabytek kultury w regionie. Ta murowana świątynia rzymskokatolicka sięga swymi korzeniami aż do około roku 1231, co czyni ją jednym z najstarszych kościołów w tej części Polski.

Kościół został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co podkreśla jego znaczenie w kontekście dziedzictwa architektonicznego i historycznego regionu. Szczególna architektura oraz bogata historia tego obiektu przyciągają zarówno turystów, jak i lokalnych mieszkańców, zainteresowanych historią i kulturą.

Historia

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, w obecnej formie, został założony w 1231 roku z inicjatywy księcia wrocławskiego Henryka Brodatego. To ważne miejsce kultu religijnego ma bogatą historię, która odzwierciedla zmiany zachodzące w regionie.

Od lat sześćdziesiątych XVI wieku do 1632 roku świątynia była pod kontrolą protestantów. Niestety, w 1675 roku doszło do tragicznego pożaru, który zniszczył niemal całe jej wnętrze. To wydarzenie znacząco wpłynęło na przyszłość kościoła i jego architekturę.

Ważne przebudowy miały miejsce w latach 1851–1857, kiedy to w wystroju pojawiły się elementy neogotyckie, a także podwyższono wieżę kościoła. Kolejne znaczące zmiany miały miejsce w latach 1935–1938. Zdecydowanie krytycznym momentem były plany władz państwowych z około 1957 roku dotyczące zamknięcia kościoła oraz jego rozbiórki, co z powodu szkód górniczych wydawało się nieuniknione. Na szczęście, dzięki staraniom ks. Wacława Schenka, udało się tego uniknąć.

W latach 1957–1967 przeprowadzono gruntowny remont, który przywrócił kościołowi dawną świetność. Wspaniałym wydarzeniem był dzień 22 października 2006 roku, kiedy to obchodzono 775. rocznicę konsekracji kościoła i erygowania parafii, a w uroczystej mszy koncelebrowanej wzięli udział biskupi – Jan Kopiec oraz Jan Wieczorek.

Od 1990 roku, w każdą sobotę w kościele odprawiana jest msza w języku niemieckim, co podkreśla obecność i znaczenie mniejszości narodowej w regionie. W roku 2009 rozpoczęto prace remontowe obejmujące zewnętrzne partie kościoła, które również zawierały renowację witraży, dodając tym samym nowego blasku tej pięknej świątyni.

Architektura

Świątynia, znana jako Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, powstała w stylu gotyckim, który odznaczał się swoimi charakterystycznymi cechami. Warto zauważyć, że z pierwotnego etapu budowy do dnia dzisiejszego przetrwała część głównej nawy oraz prezbiterium, co świadczy o trwałości użytych wówczas materiałów oraz umiejętności budowniczych.

Dalsza rozbudowa obiektu miała miejsce w XIV wieku, kiedy to świątynia zyskała na znaczeniu w regionie. Gdy w 1515 roku doszło do tragicznego pożaru miasta, nie zniechęciło to lokalnej społeczności. W latach 1515-1530 zainwestowano w odbudowę, której efektem była wzniesienie wieży, zachodniej części budowli oraz naw bocznych. To istotne wydarzenie w historii kościoła podkreśla jego znaczenie dla mieszkańców Bytomia oraz bogaty kontekst architektoniczny, który można podziwiać do dziś.

Wnętrze

Wnętrze kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu jest bogate w historyczne i artystyczne detale, które przyciągają uwagę odwiedzających. Znajdziemy tu wiele istotnych elementów, które razem tworzą wyjątkowy klimat. Do najważniejszych z nich zaliczają się:

  • ołtarz główny z barokowym obrazem Wniebowzięcia NMP autorstwa Francesco Curradiego z XVII wieku,
  • kamienna chrzcielnica,
  • krypta grobowa rodziny Donnersmarcków,
  • epitafium Marianny z Gutmanów Hauck,
  • krucyfiks z XVIII wieku, którego autorem jest Jan Solski,
  • rzeźby przedstawiające świętych,
  • obrazy, w tym:
  • – Wniebowzięcia NMP Bonawentury Emlera z XIX wieku, które do lat trzydziestych XX wieku znajdowało się w ołtarzu głównym,
  • – Matki Boskiej Bytomskiej z XV wieku,
  • – namalowana temperą na lipowej desce ikona Madonny Bytomskiej, powstała około 1430 roku. Tonsus przedstawiał jedynie postacie Marii z Dzieciątkiem na jednolitym złotym tle. Uznawany za cudowny obraz znajdował się w głównym ołtarzu kościoła, a po wielkim pożarze miasta w 1515 roku, który zniszczył część budowli, został odnowiony. Wówczas dodano postacie Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Agnieszki oraz wzbogacono tło. Ikona pozostawała w parafii do 1863 roku, kiedy to została przekazana przez księdza Józefa Szafranka do nowo wybudowanej kaplicy św. Józefa w Szombierkach. Po konserwacji, która miała miejsce w latach 1970–1973, obraz powrócił do kościoła WNMP w 1973 roku.

Te elementy sprawiają, że wnętrze kościoła jest nie tylko miejscem kultu, ale także świadkiem bogatej historii oraz znakomitej sztuki.

Postacie historyczne

W historii kościoła pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu wyróżniają się istotne postacie, które miały znaczący wpływ na życie parafii i jej działalność. Poniżej przedstawiamy najważniejszych z nich:

  • Józef Szafranek, pełniący funkcję proboszcza w latach 1840–1874,
  • Emanuel Buchwald, który żył w latach 1854–1921,
  • Norbert Bonczyk, administrował parafią w okresie 1874–1893,
  • Alfred Hrabowski, sprawujący urząd proboszcza w latach 1930–1945,
  • Wacław Schenk, pełniący posługę proboszcza w latach 1957–1982.

Msze w rycie trydenckim

W naszej parafii odbywają się msze trydenckie regularnie, co tydzień, w każdą niedzielę, podczas świąt oraz kilka razy w ciągu tygodnia. Te wyjątkowe ceremonie, które mają swoje korzenie w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego, przyciągają wiele osób pragnących uczestniczyć w tradycyjnej liturgii.

Msze trydenckie celebruje się w kościele pw. Ducha Świętego, który jest kościołem filialnym naszej parafii, zapewniającym piękne i duchowe miejsce do modlitwy.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 20.05.2010 r.]
  2. Klaudia Cwołek: Świętość na wyciągnięcie ręki. [w:] gosc.pl [on-line]. Instytut Gość Media, 15.12.2016 r. [dostęp 19.01.2021 r.]
  3. HenrykaH. Andrzejczak HenrykaH., Kalendarium życia ks. Wacława Schenka, [w:] RudolfR. Pierskała (red.), Ks. prof. Wacław Schenk: 20 lat po śmierci: materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Katedrę Liturgiki i Hagiografii Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego oraz parafię Wniebowzięcia NMP w Bytomiu, Bytom, 29.10.2002 r, Sympozja / Uniwersytet Opolski. Wydział Teologiczny, Opole: Redakcja Wydawnictw WT UO, 2003, s. 8, ISBN 978-83-88939-45-7
  4. a b Panic 1991

Oceń: Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:17