Kościół św. Wojciecha w Bytomiu

---

Historia

Pierwsza, drewniana konstrukcja kościoła, wraz z klasztorem, została zbudowana w Bytomiu przez franciszkanów, którzy przybyli tutaj z inicjatywy księcia Władysława Opolskiego w latach 1257-1258. Został poświęcony św. Mikołajowi.

W wyniku wojen husyckich, w 1430 roku, franciszkanie zostali wygnani z Bytomia przez mieszczaństwo, które sprzyjało husytom. Odmiennie, w 1440 roku do miasta przybyła obserwancka gałąź zakonu. Przed rokiem 1450 dokonali oni znacznych przekształceń, budując murowane kościoły i klasztory w miejsce drewnianych. Znaczącym wydarzeniem w dziejach kościoła było kazanie wygłoszone 20 maja 1454 roku przez św. Jana z Kapistranu, bernardyńskiego kaznodzieję.

W obliczu rozwijającej się reformacji, bernardyni byli zmuszeni do opuszczenia klasztoru w pod koniec XVI wieku, jednak powrócili w 1605 roku w czasach kontrreformacji. Do kolejnych zniszczeń doszło w trakcie wojny trzydziestoletniej. W XVIII wieku kościół przeszedł przebudowę w stylu barokowym, kiedy to dodano na główną nawę, wieżę z kruchtą oraz nową fasadę z barokowym wnętrzem i nowymi organami.

W 1810 roku majątek zakonu bernardynów w Prusach został zsekularyzowany, a budynek klasztoru w Bytomiu przekazany miastu, które przeznaczyło go na szkołę (dzisiejszy secesyjny budynek szkoły, wybudowany w 1902 roku). Kościół także przestał pełnić swoją funkcję religijną, stając się magazynem, a w 1833 roku został sprzedany parafii ewangelickiej.

Po zakończeniu II wojny światowej, gdy ludność niemiecka została wysiedlona, świątynia pozostała bez wiernych. Katolicy, kierowani przez księdza Zygmunta Staniszewskiego, który był przymusowym wysiedleńcem, przejęli ją. Wówczas kościół zyskał obecne wezwanie, a formalnie jednostka ta została przekazana Kościołowi katolickiemu w 1947 roku w zamian za zwrot również wcześniej zajętego kościoła w Katowicach.

Od 1950 roku przy kościele powstała samodzielna kuracja, ustanowiona przez administratora apostolskiego, księdza Bolesława Kominka, a w 1952 roku utworzono parafię św. Wojciecha. W tym samym czasie opiekę nad budowlą ponownie objęli bracia mniejsi, a odbudowa kościoła zakończyła się w 1964 roku.

Architektura

Kościół św. Wojciecha w Bytomiu jest interesującym przykładem architektury, przedstawiającym połączenie stylów. Jest to jednonawowa, halowa budowla barokowa, która wyróżnia się gotyckim prezbiterium. Całość została zbudowana z cegły, natomiast w konstrukcji zastosowano elementy kamienne, co nadaje jej wyjątkowego charakteru.

Warto podkreślić, że pod prezbiterium znajduje się niedostępna, zamurowana krypta, co dodaje tajemniczości temu miejscu. Wnętrze kościoła, niestety, w dużej mierze zmodernizowane, zachowało jedynie niektóre elementy z przeszłości. Spośród dawnych sprzętów, możemy podziwiać dwie barokowe figury z XVIII wieku, przedstawiające świętych Piotra i Pawła.

Od 1997 roku, parafia ma zaszczyt posiadać relikwie św. Wojciecha, które zostały przywiezione z Pragi, dzięki staraniom proboszcza, ojca Bartłomieja Kuźnika. Kościół jest również siedzibąklasztoru Braci Mniejszych z Prowincji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Katowicach, co czyni go miejscem o znacznym duchowym dziedzictwie.

Warto zaznaczyć, że sam klasztor, jak również siedziba urzędu parafialnego, znajduje się naprzeciwko samej świątyni, co podkreśla bliskość obu instytucji i ich związki z lokalną społecznością.

---

Oceń: Kościół św. Wojciecha w Bytomiu

---