Kościół św. Małgorzaty w Bytomiu to czcigodny zabytek, który majestatycznie wznosi się na Wzgórzu św. Małgorzaty, położonym w dzielnicy Szombierki. Jego ceglany budynek, datowany na 1881 rok, został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, co podkreśla jego historyczne znaczenie.
Kościół ten stanowi część parafii św. Małgorzaty w Bytomiu, uznawanej za najstarszą parafię w tym mieście. Jego architektura w stylu neogotyckim jest świadectwem bogatej historii regionu, a jego lokalizacja znajduje się w miejscu niegdyś istniejącego grodziska z XI wieku, znanego jako „Na Małgorzatce”, które pozostawiło po sobie ślady archeologiczne (nr rejestru zabytków C/1330/85).
Przed obecnym kościołem istniał kamienny, romański kościół grodowy, a później dwie drewniane świątynie, które wcześniej pełniły funkcję miejsc kultu. Otoczenie kościoła wzbogaca cmentarz parafialny oraz Dom Misyjny św. Małgorzaty, który stanowi siedzibę księży werbistów, prowadzących działalność duszpasterską w parafii św. Małgorzaty.
Historia
Na Wzgórzu św. Małgorzaty zlokalizowana jest najstarsza w Bytomiu chrześcijańska świątynia, której budowy dokonano około 1170 roku. Pierwszy kościół, zaprojektowany w stylu romańskim i mający kształt prostokąta, został ufundowany przez Bolesława Kędzierzawego. Zyskał on sławę dzięki tympanonowi Jaksy, który był częścią nieistniejącego kościoła św. Michała z wrocławskiego Ołbina. Niestety, w 1430 roku kościół został zniszczony przez husytów, którzy zdobyli miasto oraz jego okolice.
Z dokumentów wynika, że w 1598 roku na wzgórzu pozostał jedynie drewniany kościół. Z dniem 8 czerwca 1660 roku dokonano przyłączenia parafii do sąsiadującej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, co stało się impulsem do odbudowy drewnianego kościoła, która miała miejsce w 1681 roku. Od tego momentu, pełnił on rolę kościoła cmentarnego, aż do drugiej połowy XIX wieku, kiedy to z powodu złego stanu technicznego, w wyniku działań księdza Norberta Bonczyka, drewniana konstrukcja została rozebrana.
W roku 1881, w wyniku nowych projektów budowlanych, wzniesiono obecny murowany kościół, zaprojektowany przez Jana Kowolika. Jego konsekracja odbyła się 7 czerwca 1881 roku. Prace archeologiczne przeprowadzone w 2018 roku wydobyły z przedsionka świątyni szczątki zmarłego, co przyczyniło się do odkrycia nieodkrytych dotąd wątków lokalnej historii.
Przypisy
- Odkrywamy kolejne tajemnice Wzgórza św. Małgorzaty. Muzeum Górnośląskie, 16.05.2018 r. [dostęp 17.05.2018 r.]
- Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Stan na dzień 07.12.2012 r.. Urząd Miejski Bytom. s. 2. [dostęp 04.11.2019 r.]
- Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 01.01.1999 r. do 01.11.2019 r.. wkz.katowice.pl. [dostęp 02.11.2019 r.]
- Werbiści w Bytomiu. Dom Misyjny św. Małgorzaty w Bytomiu. [dostęp 04.11.2019 r.]
- Parafia św. Małgorzaty. Dom Misyjny św. Małgorzaty w Bytomiu. [dostęp 04.11.2019 r.]
- Parafia św. Małgorzaty. kuria.gliwice.pl. [dostęp 03.03.2009 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Bytomiu | Kościół św. Wojciecha w Bytomiu | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu | Kościół Bożego Ciała w Bytomiu | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bytomiu-Szombierkach | Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Miechowicach | Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Bytomiu | Kościół Chrystusa Króla w Bytomiu | Kościół Świętego Krzyża w Bytomiu-Miechowicach | Kościół Dobrego Pasterza w Bytomiu-Karbiu | Parafia św. Jana Nepomucena w Łagiewnikach | Kościół św. Józefa Robotnika w Bytomiu (Vitor) | Parafia św. Anny w Bytomiu | Parafia Chrystusa Króla w Bytomiu-Stolarzowicach | Parafia św. Barbary w Bytomiu | Parafia Świętego Krzyża w Bytomiu-Miechowicach | Parafia św. Wojciecha w Bytomiu | Parafia św. Jacka w Bytomiu | Kościół Świętej Trójcy w Bytomiu | Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża w BytomiuOceń: Kościół św. Małgorzaty w Bytomiu