Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Miechowicach stanowi ważny element lokalnej społeczności. To świątynia parafii ewangelicko-augsburskiej w Bytomiu-Miechowicach, której historia i kultura są ściśle powiązane z regionem. Znajduje się on w malowniczej okolicy, przy ulicy Matki Ewy, w Miechowicach, jednym z bytomskich dzielnic.
Kościół ten nie tylko pełni funkcję religijną, ale także jest miejscem spotkań i wydarzeń kulturalnych, które integrują mieszkańców i świadczą o ich tradycjach.
Historia
Świątynia w Bytomiu-Miechowicach powstała z inicjatywy Evy von Tiele-Winckler, znanej jako Matka Ewa, w latach 1896–1898. Była ona dedykowana zarówno dla Zakładów Diakonackich „Ostoi Pokoju”, jak i dla mieszkańców Miechowic wyznania luterańskiego. Uroczyste poświęcenie obiektu miało miejsce 2 lutego 1898 roku.
Niestety, kościół był narażony na poważne szkody górnicze. 28 marca 2012 roku, w wyniku groźnych uszkodzeń, został on zamknięty przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego. Działania te były skutkiem oddziaływania eksploatacji KWK Bobrek, co miało miejsce od połowy lat 70. XX wieku. W trakcie tych wszystkich lat były podejmowane liczne prace zabezpieczające oraz wzmacniające budowlę.
W latach 2000–2012 obiekt doświadczył wielu deformacji, które obejmowały mury, sklepienia oraz posadzki. Pojawiły się poważne spękania i uszkodzenia elementów więźby dachowej, co skutkowało przechyleniem całej struktury. Podczas oceny stanu budynku stwierdzono znaczne uszkodzenia ceramicznych sklepień krzyżowo-żebrowych, co stało się przyczyną jego zamknięcia.
Podczas inspekcji ustalono, że wychylenie obiektu wynosi 18,7 mm/m w kierunku południowym oraz 3,6 mm/m w kierunku zachodnim, co nakładało obowiązek rektyfikacji. W 2015 roku w fundamentach kościoła wprowadzono odpowiednie siłowniki, co umożliwiło rozerwanie ścian fundamentowych oraz doprowadzenie konstrukcji do pionowego położenia.
Opracowanie projektu technicznego odbudowy wykonały osoby z wysokimi kwalifikacjami: dr inż. Krzysztof Gromysz, dr inż. Zbigniew Pająk oraz dr inż. Mirosław Wieczorek. Jednak w 2015 roku prace te zostały przerwane z powodu problemów formalnych.
Architektura i wyposażenie
Budowla ta prezentuje sobie charakterystyczny styl neogotycki. Została zorientowana, murowana z cegły oraz wybudowana na prostokątnym planie, który cechuje się wieżą ulokowaną w północno-zachodnim narożniku.
Wnętrze świątyni jest podzielone na dwie nawy, a prezbiterium zamknięte jest w formie trójbocznej. Przybywający do kościoła mogą skorzystać z wejścia, które prowadzi przez domek portalowy, nad którym usytuowana jest duża rozeta. Szczyt budynku zdobi gzyms arkadkowy.
Wyposażenie
Wnętrze tego miejsca kultu sakralnego zawiera kilka istotnych elementów:
- Ołtarz główny, który jest manifestacją stylu neogotyckiego, stworzony z drewna i przedstawiający krzyż na Golgocie oraz adorujących go dwóch mieszkańców Górnego Śląska, górnika i hutnika,
- drewna ambona z baldachimem, przy której kosz ozdobiony jest płycinami i kolumienkami,
- chrzcielnica wykonana z kamienia, mająca kształt kielicha, z płaskorzeźbionym ornamentem z motywem krzyża,
- żyrandol metalowy w stylu neogotyckim, przy czym jeden z nich jest oryginalny, a drugi stanowi rekonstrukcję,
- organy, które powstały w 1898 roku dzięki firmie Schlag & Söhne z Świdnicy,
- witraże z motywami geometrycznymi, które w prezbiterium dodatkowo ukazują baranka eucharystycznego, otwartą księgę z krzyżem oraz monogram Chrystusa, a nad wejściem, we wnętrzu rozety umieszczony jest krzyż w płomieniach.
Przypisy
- Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 16.03.2024 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 14.02.2013 r.]
- Remont Kościoła (!). Parafia Ewangelicko-Augsburska w Miechowicach. [dostęp 03.07.2017 r.]
- Musieli zamknąć kościół, bo tynk sypie się na głowy. Gazeta Wyborcza-Katowice. [dostęp 18.02.2013 r.]
- Marian Jaksik, Wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na budynek kościoła ewangelicko-augsburskiego w Bytomiu-Miechowicach, w: Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego, nr 8/2016, s. 111-115, ISBN 978-83-945841-1-5
- Ewa Caban, Zabytki ewangelickie województwa śląskiego - przewodnik. Bytom Miechowice - Ostoja Pokoju, Folder wydany z okazji 500 lat reformacji, Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, 2017, ISBN 978-83-948401-0-5.
- O parafii. Parafia Ewangelicko-Augsburska w Bytomiu-Miechowicach. [dostęp 18.02.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Bytomiu | Kościół Chrystusa Króla w Bytomiu | Kościół Świętego Krzyża w Bytomiu-Miechowicach | Kościół Dobrego Pasterza w Bytomiu-Karbiu | Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bytomiu-Szombierkach | Kościół św. Barbary w Bytomiu | Kościół św. Jana Nepomucena w Bytomiu-Łagiewnikach | Kościół św. Michała Archanioła w Bytomiu-Suchej Górze | Kościół św. Rodziny w Bytomiu-Bobrku | Parafia Bożego Ciała w Bytomiu-Miechowicach | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bytomiu-Szombierkach | Kościół Bożego Ciała w Bytomiu | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu | Kościół św. Wojciecha w Bytomiu | Parafia św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Bytomiu | Kościół św. Małgorzaty w Bytomiu | Parafia św. Jana Nepomucena w Łagiewnikach | Kościół św. Józefa Robotnika w Bytomiu (Vitor) | Parafia św. Anny w Bytomiu | Parafia Chrystusa Króla w Bytomiu-StolarzowicachOceń: Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Miechowicach