Kościół Świętej Trójcy w Bytomiu

---

Historia

Obecny kościół Świętej Trójcy został zbudowany na terenie dawnej kaplicy, która w stanie kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny znajdowała się wówczas na katolickim cmentarzu parafialnym. Dawny cmentarz ulokowany był poza granicami miast, w rejonie tzw. „Piekarskiego Przedmieścia”. W wyniku gwałtownego rozwoju Bytomia w XIX wieku oraz znacznego wzrostu populacji, która na początku stulecia wynosiła zaledwie około 1700 osób a w 1900 roku osiągnęła już 51 000 mieszkańców, Piekarskie Przedmieście zostało włączone do obszaru miejskiego, co skutkowało intensyfikacją zabudowy metropolitalnej. W obliczu tych zmian lokalna społeczność zaczęła protestować przeciwko istnieniu cmentarza, co z czasem zyskiwało na sile. Poza tym, stan kaplicy cmentarnej również nie był najlepszy. Dlatego około 1864 roku zdecydowano o przeniesieniu nekropolii na tereny poza miastem, w pobliżu obecnej ulicy Piekarskiej. Długo później, bo dopiero w 1873 roku, podjęto decyzję o budowie nowego kościoła. Na ten cel nałożono na mieszkańców Bytomia podatek kościelny wynoszący 25%, który był wpłacany do Śląskiego Towarzystwa Kredytowego, gdzie pieniądze były oprocentowane na 3,5%. Pierwotnie planowano lokalizację nowego kościoła w miejscu dawnej kaplicy Świętego Jacka w Rozbarku, jednak gmina Rozbark odmówiła zgody na to przedsięwzięcie. Inna lokalizacja znajduje się naprzeciw gimnazjum, ale zrezygnowano z tego pomysłu ze względu na wysokie koszty zakupu terenu oraz niechęć właściciela do sprzedaży działki. W końcu postanowiono wybudować kościół na miejscu byłego cmentarza na Piekarskim Przedmieściu. Niestety, z powodu śmierci proboszcza Józefa Szafranka, realizacja budowy opóźniła się o kilka lat. Właściwie 2 października 1882 roku biskup wrocławski Robert Herzog udzielił pozwolenia na rozpoczęcie budowy nowej świątyni. Kamień węgielny został wmurowany 21 maja 1883 roku, a sam kościół ukończono w 1886 roku. Uroczysta konsekracja miała miejsce 20 czerwca 1886 roku, dokonał jej biskup-sufragan Hermann Gleich. Niestety w 1945 roku budynek doznał poważnych zniszczeń. Po wojnie zainstalowano nowe ołtarze boczne, wstawiono nowe witraże, a także zbudowano dwa portale, które były dziełem Aleksandra Bohursa, wykorzystującego piaskowiec szydłowiecki. Rewitalizacja wnętrza świątyni zakończyła się w 1956 roku, a prace dodatkowe trwały do 1963 roku.

Architektura

Kościół Świętej Trójcy w Bytomiu to imponująca budowla, która zasługuje na szczegółową uwagę. Jest to wolno stojący, orientowany kościół, który wyróżnia się swoją bazylikową konstrukcją z trzema nawami oraz nawą krzyżową. W zachodniej części znajduje się kruchta wejściowa, nad którą góruje 60-metrowa wieża, a na kalenicy dachu można dostrzec charakterystyczną sygnaturkę. Wnętrze kościoła charakteryzuje się otynkowaniem oraz sklepieniami krzyżowo-żebrowymi, co dodaje mu dużej elegancji.

Budowla z zewnątrz wykonana jest z cegły, co nadaje jej klasyczny, solidny wygląd. Wewnątrz znajduje się jedna empora chóru muzycznego, gdzie umieszczone są organy. Cała konstrukcja utrzymana jest w stylu neogotyckim, co podkreśla jej historyczną i artystyczną wartość. Obok kościoła można zobaczyć zabytkową plebanię, która datuje się na 1880 rok.

Wyposażenie

Wnętrze obiektu zachowało wiele cennych elementów, w tym jedną pamiątkę z dawnych czasów – figurę Świętego Józefa, datowaną na XVII wiek. Pozostałe elementy wyposażenia pochodzą z okresu budowy kościoła. Szczególną uwagę przyciąga ołtarz główny, który ozdobiony jest rzeźbami autorstwa Buhla z Wrocławia oraz obrazem Świętej Trójcy na tle miasta, namalowanym przez Fahnrotha. Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na polichromie ścian, które zostały stworzone w latach 1922-1923.

Wśród imponujących detali znajdują się także rzeźbione dekoracje w piaskowcu, w tym maswerki okien oraz zdobienia zwieńczenia wieży. Organy, które są częścią wyposażenia, zostały zbudowane przez austriacką firmę Rieger i charakteryzują się 50 głosami. Całe wyposażenie kościoła jest doskonałym odwzorowaniem płomienistego gotyku, co czyni to miejsce wyjątkowym w skali regionalnej.

---

Oceń: Kościół Świętej Trójcy w Bytomiu

---