Ulica Piekarska w Bytomiu, znana wcześniej jako Piekarerstraße oraz Poststraße, to kluczowa arteria tej historycznej miejscowości. Położona w centrum, czyli w dzielnicy Śródmieście, ulica ta odgrywa istotną rolę, ponieważ wzdłuż jej przebiegu znajdują się tory tramwajowe, które umożliwiają komunikację w obrębie miasta.
Ulica zaczyna się w miejscu, gdzie krzyżuje się z ulicą Sądową oraz placem Tadeusza Kościuszki, a kończy na skrzyżowaniu z ulicą Słoneczną oraz Kwiatową. Warto zaznaczyć, że fragment tej ulicy stanowi część szlaku turystycznego, który został nazwany „Spacer po starym mieście w Bytomiu”, co czyni ją jeszcze bardziej atrakcyjną dla odwiedzających miasto.
Historia
Historia ulicy Piekarskiej w Bytomiu to barwna opowieść, która rozpoczęła się 23 listopada 1913 roku, kiedy to uruchomiono tramwajowe połączenie na trasie Bytom Rynek – Guttenbergstraße, obecnie znanej jako ulica Powstańców Śląskich. Na końcu tej trasy zbudowano zajezdnię tramwajową, która obsługiwała kursy do Pl. Inwalidów Wojennych, późniejszego Rynku, a także do kopalni Orzeł Biały i Brzezin Śląskich.
Aktualności w tej okolicy zmieniały się dynamicznie. W 1960 roku zajezdnia została zamknięta z powodu szkód górniczych, a teren ten wykorzystano później jako miejsce postojowe dla PKM Bytom. Zawieszenie ruchu tramwajowego na ulicy Piekarskiej miało miejsce w 1979 roku. Interwencja mieszkańców doprowadziła do przywrócenia kursów 10 lutego 1982, kiedy wykorzystano fakt, że tory nie zostały rozebrane po ich wcześniejszym zawieszeniu.
Od momentu przywrócenia, na trasie uruchomiono tramwaj linii 38, który łączył Bytom Powstańców Śląskich z Bytomiem Kościoł Św. Trójcy, obsługiwany przez zabytkowy tabor typu N. Trasa o długości 1350 metrów została określona przez polskie portale informacyjne jako najkrótsza linia tramwajowa w kraju. Linia ta miała zaledwie cztery przystanki do 27 sierpnia 2010, kiedy to z powodu prac torowych związanych z budową Agora Bytom wstrzymano kursowanie, a 9 października tego samego roku otworzono nowy, piąty przystanek na trasie.
Od września 2013 do września 2019 roku na trasie tramwaju odbywała się coroczna impreza „Blues Bana”, zorganizowana przez Krzysztofa Wydro. Po przerwie spowodowanej pandemią COVID-19, impreza została nagle zorganizowana online 4 września 2021. Obchody urodzin linii tramwajowej 38 miały miejsce 10 lutego 2020, jednak już 14 marca 2020 kursowanie zostało zawieszone z powodu ograniczeń związanych z pandemią. Ruch przywrócono 9 lipca 2020 roku wraz z nowym tramwajem Moderus Beta MF 11 AC BD pod ceremonialnym wydarzeniem.
Modernizacja w latach 2022 – 2023
Wznowienie tramwajów wiązało się z dużymi inwestycjami. 3 września 2021 Tramwaje Śląskie ogłosiły przetarg na modernizację, który zakładał przebudowę całej ulicy, w tym torowiska, infrastruktury podziemnej oraz budowę ścieżki rowerowej i nowych platform przystankowych, w tym przystanków wiedeńskich. Planowano również wydłużenie trasy tramwajowej do Placu Sikorskiego, a umowę podpisano 2 lutego 2022 z firmą Eurovia Polska.
Symboliczne oznakowanie związane z historią przekazano, gdy do linii 38 przywrócono historyczny wagon typu N 2 lipca 2022. 22 lipca zorganizowano plener fotograficzny pod nazwą „Ostatni taki dzień”, który zakończył kursowanie tramwaju w jego pierwotnej formie. 23 lipca 2022 ruch tramwajowy został zawieszony, a w miejsce tramwajów zaczęła kursować komunikacja zastępcza T-38.
Prace modernizacyjne rozpoczęły również zamknięcie odcinka ulicy Piekarskiej od ulicy Piłsudskiego do Alei Legionów, co dalej rozszerzyło się do kolejnych odcinków, a 25 października 2022 wykonawca ogłosił postępy modernizacji torowisk w Bytomiu. Od jesieni 2022 miasto opracowywało kolejne fazy prac związanych z budową rozjazdów oraz modernizacją podziemnych sieci.
Pod koniec marca 2023 w wyniku prac ziemnych odkryto drewniany wodociąg z XIX wieku, a próbki przekazano Uniwersytetowi Jagiellońskiemu do dalszych badań. Już w maju i czerwcu kontynuowano różne prace budowlane, polepszając infrastrukturę drogową oraz przeprowadzając roboty brukarskie.
Na początku października 2023 ogłoszono, że wybudowano nowe perony wiedeńskie i zaplanowano pierwsze przejazdy techniczne, które odbyły się w połowie października z korzystnym wynikiem. 27 października zorganizowano spotkanie z mediami na zmodernizowanej ulicy, a 28 października wznowiono ruch tramwajów, likwidując tym samym linię zastępczą T-38.
Nowa trasa linii 38 do Placu Sikorskiego rozpoczęła kursowanie z nowymi rozkładami, przy czym w dni robocze wykorzystywany był tabór niskopodłogowy, a w weekendy tramwaje typu N. Ostatecznie, 12 listopada 2023 przywrócono również ruch samochodowy, wprowadzając nową organizację ruchu na ulicy.
Obiekty i instytucje
Na ulicy Piekarskiej znajdują się liczne zabytkowe obiekty, które przyciągają uwagę mieszkańców oraz turystów. W szczególności warto zwrócić uwagę na:
- budynek Sądu Rejonowego (ul. Piekarska 1), zbudowany w drugiej połowie XIX wieku, będący przykładem renesansu północnego. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków z numerem A/579/2019 w dniu 21 listopada 2019 roku, chroniąc jego zewnętrzne mury,
- kościół parafialny pw. Świętej Trójcy (ul. Piekarska 6), wzniesiony w latach 1883–1886. Wpisany do rejestru zabytków 12 czerwca 1987 roku, nosi numer A1345/24. Projekt zrealizowano w stylu neogotyckim według architekta Paula Jackischa, a budowę nadzorował mistrz murarski Albert Klehr,
- gmach poczty głównej (ul. Piekarska 6−12), zbudowany w latach 1906–1909 według projektu Ewalda von Rechenberga, architekta Cesarskiej Poczty Rzeszy. Obejmuje styl neorenesansu północnego, a jego budowa była prowadzona przez Karl Fischera i Otto Peina z Wrocławia. Został wpisany do rejestru zabytków 18 września 1992 roku z numerem A/1498/92,
- cmentarz „Mater Dolorosa” (ul. Piekarska 71), pochodzący z drugiej połowy XIX wieku, objęty ochroną prawną jako zespół obiektów. Wpisany do rejestru zabytków 26 listopada 1987 roku (nr rej.: 1354), z efektownym układem przestrzennym, kaplicą cmentarną oraz sześcioma mauzoleami, a także starodrzewem,
- dom pogrzebowy (ul. Piekarska 99), wybudowany w 1933 roku i wpisany do rejestru zabytków 30 marca 2010 roku z numerem A/300/10,
- cmentarz „Mater Dolorosa” II (ul. Piekarska 75), oddany do użytku w 1886 roku,
- nowy cmentarz żydowski (ul. Piekarska 56) z pomnikiem – Ścianą Pamięci, założony w 1866 roku.
Szeroki wachlarz obiektów przy ul. Piekarskiej przyciąga nie tylko osoby związane z kulturą i historią, ale również prowadzące działalność gospodarczą. Znajdują się tutaj różnorodne firmy handlowo-usługowe oraz Sąd Rejonowy w Bytomiu.
Przypisy
- Ulica Piekarska w Bytomiu do modernizacji – jest przetarg wykonawczy [online], Urząd Miejski w Bytomiu [dostęp 06.11.2023 r.]
- Tramwaje Śląskie S.A. » Zmiany w funkcjonowaniu komunikacji tramwajowej od dnia 28.10.2023 r. – przywrócenie ruchu tramwajowego w ciągu ul. Sądowej, Piekarskiej oraz Powstańców Warszawskich w Bytomiu [online] [dostęp 06.11.2023 r.]
- Kurs 07:07, Linia 38, Bytom Plac Sikorskiego, Tramwaj - Rozkład jazdy linii dla przystanku [online], rj.metropoliaztm.pl [dostęp 06.11.2023 r.]
- Kurs 07:15, Linia 38, Bytom Powstańców Śląskich, Tramwaj - Rozkład jazdy linii dla przystanku [online], rj.metropoliaztm.pl [dostęp 06.11.2023 r.]
- Tramwaje Śląskie S.A. » Najkrótszą podróż można odbyć na Śląsku [online] [dostęp 06.11.2023 r.]
- Nowa linia tramwajowa na Piekarskiej po pozytywnych przejazdach technicznych [online], Urząd Miejski w Bytomiu [dostęp 06.11.2023 r.]
- Blues Bana wyjedzie na tory po raz trzeci [online], kurier-kolejowy.pl [dostęp 05.11.2023 r.]
- Bytom, miasto śpiewu i tańca [online], www.rmf24.pl [dostęp 05.11.2023 r.]
- Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., Najkrótsza linia tramwajowa w Polsce ma już 38 lat [online], katowice.tvp.pl [dostęp 05.11.2023 r.]
- 9 rzeczy, których nie wiedziałeś o Bytomiu [online], katowice.wyborcza.pl, 20.04.2016 r. [dostęp 05.11.2023 r.]
- Trwa przebudowa ul. Piekarskiej. Zakres prac został zwiększony [online], Urząd Miejski w Bytomiu [dostęp 06.11.2023 r.]
- Prace na ulicy Piekarskiej wchodzą w decydujący etap [online], Urząd Miejski w Bytomiu [dostęp 06.11.2023 r.]
- Wybuchowy poniedziałek. Pocisk na ulicy i eksplozja gazu w budynku [online], Bytomski.pl [dostęp 06.11.2023 r.]
- PawełP. Kurczonek PawełP., Niewybuch w Bytomiu - znalezisko wykopali pracownicy podczas remontu ul. Piekarskiej [online], Bytom Nasze Miasto, 08.05.2023 r. [dostęp 06.11.2023 r.]
- Bytom - Ulica Powstańców Śląskich - stare zdjęcia [online], fotopolska.eu [dostęp 05.11.2023 r.]
- Tramwaje Śląskie S.A. » Wyjątkowo „okrągłe” 38. urodziny [online] [dostęp 06.11.2023 r.]
- 23 lipca rusza przebudowa ul. Piekarskiej. Będą zmiany w komunikacji tramwajowej i drogowej [online], Urząd Miejski w Bytomiu [dostęp 06.11.2023 r.]
- Tramwaje Śląskie S.A. » Ruszają prace w centrum Bytomia – zmiany w ruchu tramwajów od soboty [online] [dostęp 06.11.2023 r.]
- RyszardR. Ogiolda RyszardR., Piekarski Werk - Tramwaje, piękna karta historii Piekar Śląskich [online], piekarskiwerk.pl, 09.06.2017 r. [dostęp 05.11.2023 r.]
- Tramwaje Śląskie S.A. » Ostatni kurs linii nr 38 w obiektywie [online] [dostęp 06.11.2023 r.]
- Tramwaje Śląskie S.A. » II edycja Blues Bany już w sobotę [online] [dostęp 06.11.2023 r.]
- Archeologiczne odkrycie na ul. Piekarskiej. To drewniany wodociąg z XIX wieku [online], Urząd Miejski w Bytomiu [dostęp 06.11.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Józefa Jainty w Bytomiu | Ulica Stanisława Witczaka w Bytomiu | Plac gen. Władysława Sikorskiego w Bytomiu | Rynek w Bytomiu | Ulica Dworcowa w Bytomiu | Ulica Zaułek w Bytomiu | Ulica Wrocławska w Bytomiu | Plac Tadeusza Kościuszki w Bytomiu | Plac Grunwaldzki w BytomiuOceń: Ulica Piekarska w Bytomiu