Stolarzowice, znane również pod niemiecką nazwą Stollarzowitz, to charakterystyczna dzielnica Bytomia, która pełni funkcję osiedla mieszkaniowego dla pracowników Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP).
Warto zauważyć, że w latach 1958–1973 Stolarzowice miały status samodzielnego osiedla, co podkreśla ich istotę w kontekście lokalnej administracji. W 1975 roku, zredukowane do rangi części Bytomia, wciąż zachowują swój unikalny charakter.
Dodatkowo, w okresach od 1945 do 1954 oraz od 1973 do 1975, miejscowość pełniła rolę siedziby gminy Stolarzowice, co stanowczo podkreśla jej znaczenie w historii regionu.
Nazwa
Według niemieckiego nauczyciela Heinricha Adamy’ego, nazwa tej miejscowości pochodzi z polskiego zawodu stolarza. W swoim dziele dotyczącym nazw miejscowych na Śląsku, opublikowanym w 1888 roku we Wrocławiu, wymienia on jako pierwotną zanotowaną nazwę Stolarzowice, podając jej interpretację jako Tischlerdorf – wieś stolarzy. Taki zestaw nazewniczy związany był z popularnością rzemiosła meblarskiego wówczas panującego w tej okolicy.
W późniejszych latach nazwa wsi została zgermanizowana i przyjęła formę Stollarzowitz, przez co całkowicie utraciła swoje pierwotne znaczenie.
W okresie hitlerowskiego reżimu, od 1936 do 1945 roku, administracja III Rzeszy zdecydowała się na zmianę nazwy na całkowicie niemiecką – Stillersfeld. Po zakończeniu II wojny światowej w 1946 roku, polska administracja ponownie przywróciła nazwę do Stolarzowice, polonizując wcześniej zgermanizowaną wersję Stollarzowitz.
Historia
„Najwcześniejsza wzmianka o folwarku w Stolarzowicach datowana jest na 1620 rok; właścicielem był David Stillarski von Czent, znany również jako Dawid Stylarski z Czentu, który urodził się około 1590 roku i zmarł pomiędzy 1663 a 1664 rokiem. Był on górnośląskim szlachcicem, zasiadającym w sądzie ziemskim oraz pełniącym funkcję komisarza ziemi bytomskiej.
Miejscowość ta na początku istniała jako samodzielna wieś, ale w 1975 roku została włączona w ramach procesów urbanizacyjnych do miasta Bytom, stając się jedną z jego dzielnic. W 1928 roku w Stolarzowicach zbudowano kościół parafialny Chrystusa Króla, który odgrywał istotną rolę w życiu lokalnej społeczności.
W okolicy Stolarzowic można znaleźć także pozostałości po stanowisku niemieckiego działa przeciwlotniczego typu Flak, które zainstalowane zostało w czasie II wojny światowej. Obsługa tego działa składała się głównie z młodych Niemców, a jego losy zakończyły się likwidacją przez Armię Czerwoną.
W dawnych czasach Stolarzowice miały również połączenie tramwajowe z Bytomiem, co sprzyjało komunikacji i rozwojowi regionu.
Zabytki
W tej malowniczej miejscowości, jaką są Stolarzowice, można znaleźć wyjątkowe obiekty historyczne. Dwór z XVIII wieku zachwyca swoją architekturą i jest dobrym przykładem stylu tamtej epoki. Warto również wspomnieć o spichlerzu, który pochodzi z XIX wieku i stanowi interesujący element lokalnego krajobrazu zabytkowego.
Sport
W Stolarzowicach można znaleźć klub sportowy LKS Tempo, który z zaangażowaniem uczestniczy w rozgrywkach B klasy na poziomie podokręgu Bytom. Historia tego klubu jest niezwykle bogata; w 2012 roku obchodził swoje stulecie, co jest dowodem na jego długotrwałą obecność i znaczenie w lokalnej społeczności.
Kultura
W Stolarzowicach funkcjonuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Niemców Województwa Śląskiego, które działa na poziomie lokalnym jako koło terenowe.
Przypisy
- Zabrze moje miasto [online], aplus.historia-zabrza.pl [dostęp 18.09.2022 r.]
- Michał Brzezinka, Wojciech Brol: Prognoza oddziaływania na środowisko projektu strategii rozwoju miasta Bytom 2020+. Bytom: 07.2014 r., s. 50.
- Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 24.12.2018 r.]
- http://44mpa.pl/wp-content/uploads/2018/10/BYTOM_MPA_dokument.pdf
- HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: 1888 r., s. 12.
- Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska, Instytut Śląski, Opole – Kluczbork 1997.
- Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 07.05.1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87 (jako sołectwo w gminie Stolarzowice).
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Stroszek-Dąbrowa Miejska | Sucha Góra (Bytom) | Szombierki | Bobrek (Bytom) | Śródmieście (Bytom) | Górecko (Bytom) | Miechowice | Rozbark | Dąbrowa Miejska | Górniki (Bytom) | Łagiewniki (Bytom) | Karb (Bytom)Oceń: Stolarzowice