Sucha Góra (Bytom)

---

Nazwa

Nazwa miejscowości Sucha Góra została przeniesiona z nazwy góry i odnosi się do kolonii, która uzyskała status samodzielnej gminy, a w późniejszym czasie została włączona do Bytomia.

Według spisu miejscowości na terenie Śląska, opublikowanego w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie, wieś ta figuruje pod polską nazwą Suchogóra, a także pod niemiecką nazwą Trockenberg.

Historia

Sucha Góra, znana z bogatej historii, pierwotnie była kolonią pobliskichPiekar Rudnych. Proces jej przekształcenia w niezależną wieś miał miejsce w XIX wieku. Warto podkreślić, że już od XIII wieku na jej terenie prowadzone było intensywne wydobycie rud żelaza oraz galeny, co świadczy o znaczeniu regionu w kontekście przemysłowym. Po wyczerpaniu zasobów galeny w połowie XVIII wieku, eksploatacja wydobycia skupiła się na galmanie, który towarzyszył działalności górniczej aż do początku XX wieku.

W roku 1889 w Bobrownikach, sąsiadujących z Suchą Górą, uruchomiono kopalnię dolomitu „Blachówka”, co znacząco wpłynęło na lokalny przemysł górniczy. Miejscowość ta zyskała typowo górniczy charakter, w którym dominowało wydobycie rud metali oraz dolomitu zamiast węgla kamiennego.

Po odbytym plebiscycie na Górnym Śląsku, Sucha Góra znalazła się w granicach Polski, co miało znaczący wpływ na dalszy rozwój społeczności lokalnej. Dodatkowo, w miejscowości działa klub sportowy – Czarni Sucha Góra, założony w 1920 roku, który przyczynił się do rozwoju sportu na tym terenie.

Na szczycie Suchej Góry znajdował się także główny pruski punkt triangulacyjny, co dodatkowo potwierdza historyczne znaczenie tego miejsca w regionie.

Topografia i kolonie tworzące Suchą Górę

Centrum Suchej Góry usytuowane jest dzisiaj w rejonie skrzyżowania ulic Strzelców Bytomskich, Niepodległości oraz 9 Maja. Dawniej jednak, obszar zabudowy tej miejscowości rozciągał się od obecnych ulic Niepodległości oraz 9 Maja, przy których znajdował się krzyż upamiętniający południową granicę pierwotnej kolonii. Granice zabudowy sięgały dalej, aż do ulic Holeczków i Kawki, które stanowiły granicę z Bobrownikami. Warto zauważyć, że aż do lat 70. XX wieku, wszystkie zabudowania po zachodniej stronie tych dróg, w tym historyczny budynek dyrekcji Zakładów Dolomitowych, były częścią Bobrownik.

Od końca XIX wieku, w Suchej Górze istniał mały plac targowy, zlokalizowany w pobliżu obecnej poczty, który stanowił przedłużenie ul. Strzelców Bytomskich. W obrębie Suchej Góry powstały dwie ważne kolonie, a w pobliskich Bobrownikach założono kolejno dwie następne, które ostatecznie włączono w skład obecnej miejscowości.

• Ruda (niem. Ruda) – kolonia Suchej Góry, leżąca w okolicy północnej części ul. Wyszyńskiego, powstała pod koniec XIX wieku przy skrzyżowaniach ulic Wyszyńskiego z 9 Maja oraz Kadłubka; z czasem rozrosła się na wschód wzdłuż ul. Kadłubka oraz na północ, obejmując ulice Kokota, Obrońców Westerplatte i Miłą,
• Malok (niem. Kolonie Malok) – kolonia Suchej Góry, położona w okolicy środkowej i południowej części ul. Wyszyńskiego; jej powstanie datuje się na początek XX wieku, przy ul. Wyszyńskiego (posesje 33-39), na północ od skrzyżowania z ul. Galmanową, a później rozwijała się wzdłuż ul. Wyszyńskiego na południe oraz zachód w kierunku ulic Herdy, Korczaka, Jaskółki i Skargi,
• Lazarówka (niem. Lazarowka) – kolonia Bobrownik, początkowo usytuowana w środkowej części obecnej ul. Lazarówka, na zachód od skrzyżowania z ul. Holeczków, z czasem rozrosła się na zachodnią część ul. Lazarówka,
• Blachówka (niem. Blechowka) – kolonia Bobrownik, znajdująca się przy obecnej ul. Blachówka, rozwinięta o ul. Polną oraz przyległy odcinek ul. Władysława Łokietka w kierunku Stolarzowic oraz okoliczne ulice: Wiejską, Malinową i Jagodową,
• Segiet – nowoczesne osiedle deweloperskie zlokalizowane przy ul. Segiet, na terenie dawnych Bobrownik, pomiędzy Blachówką a Lazarówką.

Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku, zabudowania Rudy zintegrowały się z Malokiem, a od tej pory obie te kolonie zaczęły być oznaczane na mapach jako Ruda. Współcześnie, wspomniane tutaj kolonie oraz Sucha Góra tworzą jednolitą część miasta Bytom. Urokliwy Las Segiecki, wraz z rezerwatem przyrody „Segiet”, stanowi niemal połowę powierzchni miejscowości.

Kalendarium

Historia Suchej Góry jest bogata i pełna ważnych wydarzeń, które wpływały na rozwój tej miejscowości. Poniżej przedstawiono kluczowe daty oraz związane z nimi wydarzenia:

• 1778: na polach Piekar Rudnych powstała kolonia fryderycjańska Trockenberg, znana dzisiaj jako Sucha Góra,
• 1822: status samodzielnej gminy otrzymała Sucha Góra,
• 1867: w Suchej Górze mieszkało 956 osób,
• 1874: zainaugurowano działalność szkoły podstawowej w Suchej Górze,
• 1896: w centralnym punkcie miejscowości powstała kapliczka ufundowana przez lokalnych mieszkańców oraz karczmarza Jakobowitza, jako przebłaganie za nadużywanie alkoholu przez suchogórzan,
• 1902: na terenie Suchej Góry sformowano ochotniczą straż pożarną,
• 1904: zapewniono dostęp do wodociągu, łącząc miejscowość z szybem „Adolf”,
• 1920: utworzono Klub Sportowy „Czarrni” Sucha Góra,
• 1945: Sucha Góra i jej okolice zostały zajęte przez Armię Czerwoną, co wiązało się z tragicznymi wydarzeniami, w tym mordami i prześladowaniami ludności niemieckojęzycznej,
• 1959: uroczyście poświęcono długo oczekiwany kościół w Suchej Górze,
• 1972: Sucha Góra została przyłączona do Radzionkowa,
• 1975: włączenie Suchej Góry, jako dzielnicy Radzionkowa, do Bytomia,
• 2005: Klub Sportowy „Budowlani” z powrotem przyjął dawną nazwę „Czarni”,
• 2012: na cmentarzu suchogórskim odsłonięto tablicę upamiętniającą ofiary tragedii górnośląskiej z lat 1945–1948,
• 2012: ustanowiono Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy „Suchogórski Labirynt Skalny”.

Każda z tych dat podkreśla ważny etap w historii oraz rozwój Sąsiedniej Suchej Góry, wpływając na jej tożsamość i charakter.

Zabytki i miejsca historyczne

Sucha Góra to miejsce, które skrywa wiele historycznych skarbów, które wciąż cieszą oczy odwiedzających. Wśród zabytków, które warto zobaczyć, znajdują się:

• neogotycka kaplica,
• kamienice i inne zabudowania przy ul. Strzelców Bytomskich oraz ul. 9 maja,
• dawny kamieniołom dolomitu,
• betonowy krzyż przy ul. Strzelców Bytomskich z 1890 roku,
• pruski punkt triangulacyjny Sucha Góra (niem. Trockenberg) z 1852 roku.

Atrakcje turystyczne

Sucha Góra w Bytomiu to region obfitujący w interesujące miejsca, które przyciągają turystów. Warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych atrakcji, które z pewnością oferują niezapomniane wrażenia.

• „Dolomity Sportowa Dolina” – to całoroczne centrum sportowo-rekreacyjne, znajdujące się w wyrobisku nieczynnej kopalni dolomitu Blachówka, które zachęca do aktywności o każdej porze roku,
• rezerwat leśny „Segiet” – malownicza buczyna, idealne miejsce na spacery i obcowanie z naturą,
• przyjemny Park Grota – urokliwy park, który sprzyja relaksowi i wypoczynkowi na świeżym powietrzu.

Każda z tych lokalizacji oferuje unikalne doświadczenia i stanowi doskonały powód, aby odwiedzić ten region.

---

Oceń: Sucha Góra (Bytom)

---